Dwór Artusa (oddział Muzeum Gdańska)

Dwory Artusa powstawały w miastach nadbałtyckich takich jak: Toruń, Elbląg, Królewiec, Ryga czy Tallin, jako siedziby bractw „kurkowych”, których patronem był św. Jerzy. Ich członkowie, naśladujący życie dworskie, urządzali gry i ćwiczenia rycerskie, a także huczne biesiady w swoich okazałych siedzibach.

Powstanie pierwszego, prawdopodobnie drewnianego dworu Artusa, datuje się na połowę XIV stulecia. Stanowił on ważny ośrodek życia towarzyskiego i handlowego dawnego Gdańska.

Historia

• Dwór Artusa  został wzniesiony w Gdańsku w latach 1348-1350, przez okres swojej działalności pełnił różne funkcje
• był siedzibą bractw mieszczańskich, kupieckim domem kompanijnym, miejscem spotkań  towarzyskich elit. Pełnił też zaszczytna role  „salonu miasta”
•  w XVI wieku można było brać udział w  otwartych rozpraw sądowych.
• w okresie od XV do XVII w., bywali w nim kupcy, patrycjusze. Prawo wstępu opierało się na cenzusie majątkowym
• w połowie XVIII w. stał się siedzibą giełdy zbożowej, która działała tu do 1932 r.
• odbudowany po zniszczeniach wojennych, udostępniony ponownie do zwiedzania od 1997 roku.

Fasada

• Zgromadzeniom gdańszczan patronowały imponujące gdańskie lwy dzierżące herb miasta i figura Merkurego – opiekuna handlu, kupców i złodziei. W fasadzie przy portalu umieszczono medaliony z głowami władców Polski. Zygmunta III Wazy oraz jego syna, późniejszego króla Władysława IV
• Powyżej na fasadzie znajdują się figury starożytnych wodzów:  Scypiona Starszego, Temistoklesa, Marcusa Furiusa Camillusa, Judy Machabeusza.
• W niszach posągi Sprawiedliwości i Siły, a na samym szczycie postać Fortuny – bogini szczęścia, która miała sprzyjać gdańszczanom w ich czasami ryzykownych interesach i dalekich morskich wyprawach.

Wnętrze Wielkiej Hali

• Wnętrze Dworu Artusa prezentuje liczne dzieła sztuki, w które wyposażyły go zasiadające tu bractwa. Są tu cenne modele statków, rzeźby patronów bractw i polskiego króla polskich.
• Największy w Europie, liczący prawie 11 m wysokości, renesansowy piec. Składa się on z 520 bogato zdobionych kafli, przedstawiających portrety wybitnych ówczesnych władców europejskich, herby oraz personifikacje cnót i planet.
• Tuż obok znajduje się wyjątkowa, gotycka rzeźba świętego Jerzego walczącego ze smokiem pochodząca z ok. 1485 r, zaś wokół sali usytuowane są bogato zdobione ławy z boazeriami, z siedziskami.
• Pięknie prezentują się modele okrętów, a na ścianach widnieją o9brazy oryginalne i repliki zaginionych. Zaginione obrazy „Okręt Kościoła” z ok. 1500 r, „Oblężenie Malborka” z 1460, „Sąd Ostateczny” A. Mollera z 1603 r, „Orfeusz wśród zwierząt”. W miejscu oryginałów wprowadzono wielkoformatowe wydruki symulakrum, czyli komputerową replikę tych obrazów.

Dekoracje Ław

• Wśród oryginałów w Ławie Rajców i Ławników oglądać można cykl antycznych i biblijnych scen sądowych i personifikacje cnót. Należą do nich „Sąd Salomona”, „Wyrok Kambyzesa”, „Chrystus i jawnogrzesznica” oraz „Ukaranie Licyniusza Krassusa przez Partów”
• Freski w Ławie Bractwa św. Krzysztofa oraz obrazy „Lot z córkami” i  „Historia Jeftego” z 1533
• W Ławie św. Rajnolda obejrzeć można elementy zbroi turniejowej, a wśród obrazów „Śmierć Lukrecji”, „Ofiara Marka Kurcjusza”, „Stracenie Mecjusza Fefjusza” i „Dianę w kąpieli”
• Przez Ławę Malborską przechodzi cykl fryzu Lukasa Ewerta „Pochód triumfalny króla Kazimierza Jagiellończyka”
• Ława Sądowa oryginalny obraz  „Alegoria warunków sądu sprawiedliwego” z 1588 roku

Nowy Dom Ławy — Sień Gdańska

Ta część muzealna to dawny dom patrycjusza, przekształcony w Sąd Ławniczy.

W Wielkiej Sieni domu można oglądać klatkę schodową z kręconymi schodami, szafy gdańskie, meble, obrazy, ryciny, skrzynie, zegary  z kolekcji  Lessera Giełdzińskiego. Kolekcjoner dzieł sztuki, był bogatym kupcem zbożowych, przekazał część swoich zbiorów miastu na początku XX wieku.

Warto również odwiedzić pozostałe oddziały

1. Dwór Artusa
2. Dom Uphagena
3. Muzeum Bursztynu
4. Wartownia nr 1 na Westerplatte
5. Muzeum Poczty Polskiej
6. Twierdza Wisłoujści
7. Muzeum Nauki Gdańskiej
8. Kuźnia Wodna w Oliwie
9. Ratusz Głównego Miasta