W XVI w. w miejscu, gdzie Wisła rozwidla się na Leniwkę (Wisłę Gdańską) i Szkarpawę rozpoczęto budowę twierdzy Gdańska Głowa. Obecna Śluza Gdańska Głowa ułatwia żeglugę między Wisłą Gdańską, a Szkarpawą, chroniąc Żuławy przed zalaniem.

sluza gdanska glowa
Twierdza
W miejscu rozwidlenia się rzek od czasów średniowiecza funkcjonowała karczma wojskowa, to tu w XVI wieku rozpoczęto budowę twierdzy Gdańska Głowa. Twierdza przy Gdańskiej Głowie została zbudowana na cyplu między Wisłą Gdańską, a Szkarpawą i pełniła strategiczną funkcję posterunku broniącego Gdańska. Niegdyś forteca była ważnym posterunkiem obronnym Gdańska, oddalonym o ok. 20 km od miasta. Twierdza odegrała znaczącą rolę podczas wojen polsko-szwedzkich, jednak ze względu na to, iż bardziej przysłużyła się atakującym niż obrońcom, w drugiej połowie XVII w. postanowiono ją rozebrać. Ostatnie fragmenty budowli zniknęły podczas prac prowadzonych przy Przekopie Wisły.
Pod koniec XVII wieku (po pokoju w Oliwie) została zlikwidowana, a jej resztki ostatecznie zniknęły podczas prac przy Przekopie Wisły. W tym miejscu jest dziś pole uprawne.

Śluza Gdańska Głowa, fot. Pomorskie.travel
Śluza Gdańska Głowa
Gdańska Głowa to nazwa wybudowanej w 1895 r. na Szkarpawie śluzy, której głównym zadaniem jest odcięcie rzeki od głównego nurtu Wisły przy jednoczesnym zachowaniu funkcji żeglarskich. Gdańska Głowa jest śluzą jednokomorową o konstrukcji betonowej, oblicowanej cegłą klinkierową. Ma dł. 61 m, szer. 12,5 m, a maksymalna wys. śluzowania wynosi 3 m. Od strony Wisły znajdują się dodatkowe wrota przeciwpowodziowe oraz most obrotowy.