Majątek Waplewo od początku XVII wieku pozostawał we władaniu polskich rodów szlacheckich związanych z Pomorzem Nadwiślańskim. Współcześnie w Pałacu Sierakowskich w Waplewie Wielkim mieści się
Muzeum Tradycji Szlacheckiej.
Oddział „Muzeum Tradycji Szlacheckiej. Pomorski Ośrodek Kontaktów z Polonią” w Waplewie Wielkim, fot. © Muzeum Narodowego w Gdańsku
Ostatni właściciele Waplewa, rodzina hrabiów Ogończyk-Sierakowskich, w rękach których majątek pozostawał do roku 1939, na przestrzeni bez mała 200 lat angażowali się w działalność polityczną, artystyczną, naukową, oświatową i społeczną. Na szczególne podkreślenie zasługuje ich wkład w pielęgnowanie tradycji narodowych na Pomorzu oraz działalność mającą na celu umacnianie polskiego charakteru tych ziem.
Waplewo, fot. Pomorskie Travel/ M. Bieliński
Dwór waplewski, tak pod względem formy architektonicznej, jak i panującego w nim klimatu umysłowego, stanowił niejako wzór „dworu polskiego” – co niejednokrotnie podkreślała prasa krajowa oraz bawiący tu goście, wśród których było wielu wybitnych przedstawicieli kultury polskiej.
Jednocześnie właściciele Waplewa pozostawali w ścisłym związku z Gdańskiem – ośrodkiem kultury i nauki, miastem mającym niemały wpływ na charakter wielu siedzib szlacheckich, nie tylko w Prusach Królewskich, ale także na obszarze całej Rzeczpospolitej.
