W Starym Dzierzgoniu Alt Christburg, po bitwie dzierzgońskiej w 1233 r. Krzyżacy wznieśli warownię, która została zniszczona w czasie powstań pruskich, dlatego nową wybudowano w Dzierzgoniu.
Stary Dzierzgoń
- najstarsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1239 roku.
- jej lokacja nastąpiła 14 kwietnia 1312 r. z rąk komtura Gtintera Arnsteina z Dzierzgonia.
- parafii nadano pięć włók ziemi i dziesięciną z 67 włók.
- odbudowę pierwszego kościoła parafialnego koło Starego Dzierzgonia zarządził dzierzgoński traktat pokojowy z Prusami z 7 lutego 1249 roku.
- najprawdopodobniej kościół ten służył parafii przez około sto lat, ponieważ w latach 1350-1360 wybudowano drugi kościół (gotycki), którego strona północna nie posiadała okien.
- komtur dzierzgoński Konrad von Bruiningsheim przed 19 listopada 1355 r. nadając wsi dobra, sześć włók przyznał kościołowi, co potwierdził jego następca Werner von Rumdorf dnia 19 grudnia 1355 r.
- w pierwszej połowie XVI w. parafia była nie obsadzona.
- wizytator w 1543 r. stwierdził, że do parafii należało pięć wsi, a proboszcz tutejszy obsługiwał również teren parafii w Starym Mieście
- w drugiej połowie XVI stulecia działał zbór protestancki,
- już w 1591 r. złożono z urzędu tutejszego proboszcza ewangelickiego. Kościół, plebania i zabudowania proboszczowskie stały przy drodze tylnej wsi.
- mieszkała tutaj znaczna liczba ludności polskiej, w XVII- XVIII w. nabożeństwa odprawiano po polsku.
- na początku XVII w., powstała we wsi pierwsza szkoła elementarna.
- w 1818 r. źródła potwierdziły istnienie parafii ewangelickiej,
- przejęty przez protestantów kościół przywrócono katolikom w 1945 r, a dnia 8 grudnia 1958 r poświęcono.
- parafię katolicką reegowano 1 sierpnia 1957 roku.
- Parafia posiada dwie filie:
- kościół w Przezmarku
- kaplicę cmentarną w Monastyrzysku, którą dostosowano do odprawiania nabożeństw
