Północna Polska, przynajmniej jeśli chodzi o zamki, przyzwyczaja raczej do gotyku. Wśród czerwieni gotyckiej cegły pomorskich zamków jaśnieje (dosłownie i w przenośni) zamek w Słupsku, prawdziwa perełka architektury renesansowej. Jego historia sięga początków XVI w., kiedy to powstał jako gotycka warownia księcia pomorskiego Bogusława X.
Miejsce w którym zbudowano zamek ma długą tradycję warowności, jest to bowiem dawna lokalizacja słupskiego grodu. Już po niecałym stuleciu istnienia zamek przebudowany został zgodnie z obowiązującą modą na piękną rezydencję pomorskiej dynastii Gryfitów.
Mimo późniejszej dewastacji, licznych adaptacji do zmieniających się potrzeb, pożaru i wojennych zniszczeń, udało się po II Wojnie Światowej przywrócić mu dawne piękno. Warto przyjrzeć się nie tylko jego niezwykle pięknej i harmonijnej architekturze, ale także odwiedzić mieszczące się w jego wnętrzach Muzeum Pomorza Środkowego.
Obejrzeć można tu bardzo ciekawie wyeksponowane zabytki związane z historią Słupska i jego okolicy. Bogaty materiał ilustracyjny uzupełniający ekspozycję, pozwala prześledzić zmiany jakim ulegało miasto i jego charakterystyczne budowle w ciągu z górą siedmiuset lat historii Słupska. Organizując ekspozycję sporo uwagi poświęcono samemu zamkowi i jego niegdysiejszym gospodarzom – książętom pomorskim i rodzinie de Croy. Przedmiotem zasłużonej dumy muzeum jest wspaniała kolekcja dzieł Stanisława Witkiewicza – Witkacego, której jedynie pozazdrościć mogą tak „witkacowskie” ośrodki jak Kraków czy Zakopane.
Na kompleks zamkowy składają się poza samym budynkiem zamku także: Młyn Zamkowy – jeden z najstarszych zabytków techniki w Polsce, pamiętający pierwszą połowę XIV wieku, obecnie służący wystawom etnograficznym; Brama Młyńska – imponująca budowla gotycka, strzegąca niegdyś przeprawy przez Słupię; Kościół św. Jacka – dawna zamkowa kaplica – gotycka świątynia z barokowym wyposażeniem i grobami Gryfitów oraz zrekonstruowany zamkowy ogród.
Zwiedziwszy słupski zamek można odpocząć w herbaciarni w dawnym Spichlerzu Richtera, przeniesionym ze śródmieścia na teren zamku i włączonym w kompleks muzealny w latach 90. XX w.
Zamek w Słupsku to miejsce, które zachwyci jednakowo człowieka wyczulonego na architektoniczne piękno, jak i miłośnika sztuki, zwłaszcza tej międzywojennej. Zdecydowanie powinni go odwiedzić także sami mieszkańcy Słupska, jeśli tego jeszcze nie zrobili, bo tu właśnie zobaczą to wszystko, co pozwoli im lepiej zrozumieć własne miasto.
Zamek Książąt Pomorskich, fot. materiały promocyjne MPŚ w Słupsku
Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku a w nim...
Zamek Książąt Pomorskich
W zamku znajduje się pięć wystaw stałych. Zwiedzać można wystawę „Skarby książąt pomorskich”, czyli pamiątki po ostatnich Gryfitach. Na ekspozycji „Z przeszłości Słupska” prezentowane są obiekty związane z historią miasta i jego mieszkańcami. Wystawa „Sztuka dawna Pomorza od XIV do XVIII wieku” prezentuje rzeźbę gotycką, gobeliny z okresu renesansu, elementy uzbrojenia i meble z dawnych dworów pomorskich. Tutaj znajdują się także obiekty z kościołów regionu oraz numizmaty.
Na wystawie „Przy wspólnym stole, czyli sztućce i akcesoria kulinarne od XVII do XXI wieku” obejrzeć można ponad 1400 eksponatów, sztućce podstawowe i specjalistyczne oraz zastawy. W sezonie letnim przy sprzyjającej pogodzie, ze specjalnym biletem, na wieży zamkowej zobaczyć można wystawę „Panoramy i widoki dawnego Słupska. Kopie pocztówek i grafik ze zbiorów Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku“ oraz, ze szczytu wieży, współczesny miejski krajobraz. W podziemiach odwiedzić można restaurację. Przed zamkiem stoi pomnik Bogusława X z 2010 roku, zaś w ogrodach zamkowych rzeźba „Pędzące odyńce (Dziki)” z 1965 roku. W zamku znajdują się także sale wystaw czasowych.
Młyn Zamkowy
W młynie znajdują się dwie wystawy stałe pod wspólnym tytułem „Rzeczywistość kulturowa Pomorza dawniej i dziś”, na których prezentowana jest kultura materialna dawnej ludności autochtonicznej, m.in. Kaszubów, Słowińców, Krajniaków Złotowskich, mieszkańców Jamna i Łabusza, jak również pamiątki po osadnikach przybyłych na Pomorze po 1945 roku. Na najwyższej kondygnacji młyna znajduje się sala wystaw czasowych. Z młynem sąsiaduje przybudówka, w której znajduje się mała elektrownia wodna.
Zamek Książąt Pomorskich, fot. materiały promocyjne MPŚ w Słupsku
Brama Młyńska
W bramie znajdują się pracownie konserwatorskie, które nie są udostępnione do zwiedzania. Jako ciekawostkę dodać należy, że najstarszą częścią muzealnego kompleksu jest niewielki łącznik między Bramą Młyńską a Dworkiem (obiekt administracyjny muzeum), będący jednocześnie najwyższym fragmentem miejskich murów.
Spichlerz Richtera
W budynku mieści się herbaciarnia, gdzie można oglądać liczne wystawy czasowe przygotowywane przez muzeum. W sezonie letnim, w każdą niedzielę lipca i sierpnia, na Rynku Rybackim przed spichlerzem organizowana jest kulturalno-historyczna impreza plenerowa Jarmark Gryfitów. Jarmarki to nie tylko stragany z rękodziełem, starociami czy książkami, ale też spotkania z kulturą, historią i sztuką Pomorza. Każdej niedzieli inna słupska instytucja lub stowarzyszenie przygotowuje dla słupszczan i turystów odwiedzających nasze miasto wiele atrakcji. Obiecujemy udaną zabawę!
Biały Spichlerz
W spichlerzu znajdują się wystawy stałe prezentujące największą na świecie kolekcję prac Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz zbiory sztuki współczesnej, będące w posiadaniu muzeum: „Witkacy. Obrazy – rysunki – grafiki + archiwalia” oraz „W nawiązaniu do Witkacego od XIX do XXI wieku”. Ponadto w spichlerzu zobaczyć można wystawę stałą „Słupsk. Miasto i ludzie”, prezentującą pamiątki po osadnikach przybyłych do miasta po 1945 roku.
Galeria
