Kościół usytuowany jest na południowych krańcach Starówki, w pobliżu kompleksu budynków Zamku Książąt Pomorskich. Podominikański kościół z przełomu XIII
i XIV w. Był to kościół klasztorny do 1525 r., kiedy to luteranie napadli na dominikanów, a kościół ograbili i spalili.
Początki historii zakonu dominikanów w Słupsku sięgają XIII wieku, kiedy w 1278 roku, gdański książę Mestwin II, władający w tym czasie Ziemią Słupską, na prośbę Woyana – opata dominikanów gdańskich, wystawił na rzecz tego zakonu dokument fundacyjny. W dokumencie określone zostało miejsce lokacji oraz przywileje przyszłego klasztoru.
Słupsk, kościół św. Jacka, fot. slupsk.pl
- W 1395 roku zabudowania klasztorne wraz z kościołem spłonęły w wielkim pożarze miasta.
- W roku 1450 odbyła się pierwsza na Pomorzu kapituła prowincjonalna, uważa się powszechnie, że zarówno klasztor jak i kościół były już w tym czasie odbudowane.
- W roku 1524 na skutek rozruchów na tle religijnym, podburzony tłum splądrował kościół i klasztor, a zakonników rozpędził. Zaniedbane i opuszczone kościelne zabudowania popadały powoli w ruinę.
- Przełomowym okresem w dziejach kościoła był początek XVII wieku, kiedy to odbudowy kościoła podjęła się księżna Erdmuta, żona księcia zachodniopomorskiego – Jana Fryderyka.
- Odbudowę zakończono w 1602 roku, w dniu 24 czerwca kościół został konsekrowany, otrzymując wezwanie św. Jana.
- Funkcję kościoła zamkowego, odrestaurowany budynek pełnił aż do wygaśnięcia dynastii Gryfitów.
- Po roku 1693 kościół stał się własnością gminy protestanckiej.
- W czasie II wojny światowej, działania wojenne oszczędziły budynek, częściowemu uszkodzeniu uległy jedynie okna i dach.
- Po remoncie przeprowadzonym w 1946 roku, kościół został ponownie konsekrowany, otrzymując wezwanie św. Jacka.
Wyposażenie XVII wieczne
- renesansowy ołtarz, który charakteryzuje się przejrzystą i harmonijna konstrukcją. Ozdobiony jest ornamentami rzeźbiarskimi oraz obrazami.
- ambona, bogato zdobiona malowidłami oraz detalami rzeźbiarskimi.
- Na północnej ścianie kościoła znajduje się bogato zdobione marmurowe epitafium księżnej Anny, zaś po prawej stronie ołtarza, znajduje się barokowy nagrobek Ernesta Bogusława. Całość jest ogrodzona kutą kratą. Projektantem nagrobka i być może również wykonawcą, jest znany gdański rzeźbiarz – Hans Caspar Gockheller.
- Książę Ernest Bogusław jest także fundatorem kościelnych organów. Wyróżniają się bardzo bogato rzeźbionym prospektem, na którym widoczne są tarcze herbowe Croyów i Gryfitów. Organy są używane, w trakcie organizowanych koncertów, odbywających się każdego lata. Ważnym zabytkiem kościelnego wnętrza są kamienne płyty nagrobne z XVII i XVIII wieku oraz tablica konsekracyjna kościoła, pochodząca z 1602 roku.
Na przestrzeni lat, kościół pełnił ważną rolę miejsca pochówków, osób znaczących w historii Pomorza Zachodniego. Pochowano tutaj m.in.
- zmarłą w 1454 roku księżną Marię (żonę księcia Bogusława IX),
- księżną Zofię (matkę Bogusława X) zmarłą w 1497 roku,
- w jednej z krypt pod ołtarzem spoczęły zwłoki księżnej Anny i jej syna Ernesta Bogusława. Cynowe sarkofagi mieszczące w sobie drewniane trumny, zostały wydobyte w 1976 roku i po poddaniu konserwacji są prezentowane w stałej ekspozycji Muzeum Pomorza Środkowego.
