Ziemią Zaborską dawniej określano tereny położone "za borami" w stosunku do ośrodków władzy świeckiej lub kościelnej, obejmowała ona tereny starych parafii Brusy, Wiele oraz Czersk, a z czasem Swornegacie.
Obecnie, patrząc pod kątem etnograficznym do Zaborów zaliczane są również okolice Dziemian i Lipusza. To właśnie tutaj w 1990 roku utworzono Park Krajobrazowy, który pierwotnie nosił nazwę Chojnicki, a administracyjnie podlegał pod Tucholski PK.
Od 1 maja 1992 r. Zaborski Park Krajobrazowy zaczął stanowić samodzielną jednostkę, która na obszarze ponad 31 tys. ha oraz strefy ochronnej 7.5 tys. ha ochraniała i popularyzowała dziedzictwo przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe północno – zachodniej części Borów Tucholskich. Zaborski PK obejmuje środkowy, jeziorny bieg rzeki Brdy – królowej Borów Tucholskich.
W 1996 r. z części Parku, w rejonie Strugi 7 Jezior wyłączony został obszar ponad 4,5 tys. ha na terenie którego utworzono Park Narodowy „Bory Tucholskie”. Wówczas po raz kolejny nastąpiła zmiana wielkości parku, a obecnie jego powierzchnia to ponad 34 tys. ha. Od czerwca 2010 r. ZPK wchodzi w skład największego w Polsce Światowego Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie.
Zaborski Park Krajobrazowy, rzeka Brda fot. Styl Beata Chojęta
W krajobrazie parku przeważają piaszczyste równiny sandrowe, nazywane Wielkim Sandrem Brdy, która stanowi główną arterię wodną Borów Tucholskich, od czasów topnienia lądolodu, który ukształtował dzisiejszą rzeźbę terenu Ziemi Zaborskiej. Brda wraz z jej licznymi dopływami: Chociną, Zbrzycą, Młosiną i Kłonecznicą, tworzy na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego sieć bardzo atrakcyjnych i różnorodnych szlaków kajakowych. Dla początkujących kajakarzy Brda bywa łaskawa, przepływając przez szereg dużych jezior rynnowych, jak: Charzykowskie, Karsińskie, Witoczno, Łąckie i Dybrzk. Równie atrakcyjny jest szlak kajakowy Zbrzycy, który od Jeziora Dywańskiego prowadzi turystów wśród lasów i łąk przez jedenaście urokliwych jezior.
Na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w sumie 48 jezior, w tym chronione i bardzo czyste jeziora lobeliowe i ramienicowe. Z reguły są to niewielkie, śródleśne zbiorniki, do których trafić można dzięki gęstej sieci szlaków pieszych, rowerowych i ścieżek przyrodniczych.
grzebieniasta w nurcie rzeki Brdy fot. Krzysztof Banaś
Duże jeziora rynnowe dają możliwość uprawiania żeglarstwa. Charzykowy i Jezioro Charzykowskie to kolebka żeglarstwa śródlądowego w Polsce, gdzie od 1922 r. działa Klub Żeglarski Chojnice. Spływy kajakowe, żeglarstwo, turystyka piesza i rowerowa, ułatwiają kontakt człowieka z przyrodą. Umożliwiają doskonały wypoczynek i doznania estetyczne, zwłaszcza ludziom łaknących pięknych krajobrazów naturalnych, związanych z dolinami rzecznymi, jeziorami oraz mozaiką lasów, łąk i pól. Ziemia Zaborska to obszar jeszcze nieznacznie przekształcony przez człowieka, wymarzony do uprawiania ekoturystyki.
Na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego dominują lasy, głównie bory sosnowe, tworzące parasol ochronny dla czystych jezior i licznych torfowisk, a także dając schronienie dla ich dzikich mieszkańców. Symbolem Parku jest puchacz – największa leśna europejska sowa wymagająca ciszy i spokoju, która od wielu lat posiada na tym terenie swoje ostoje. Bory Tucholskie, w tym Zaborski Park Krajobrazowy, cenione są przez przyrodników w Polsce i zagranicą.
Zaborki Park Krajobrazowy, fot. Styl Beata Chojęta
Dla ochrony najcenniejszych fragmentów naturalnej przyrody, na terenie Parku utworzono 8 rezerwatów przyrody (Nawionek, Bagno Stawek, Jezioro Laska, Jezioro Małe Łowne, Piecki, Dolina Kulawy, Moczadło i Kruszynek), 83 pomniki przyrody i 99 użytków ekologicznych. Zaborski Park Krajobrazowy włączony został również w sieć Natura 2000.
Poza przyrodą ZPK to także dziedzictwo kulturowe – pozostałości drewnianej architektury Kaszub w Wysokiej Zaborskiej, siedemnastowieczny – drewniany kościół w Leśnie, kręgi kamienne i kurhany w Leśnie, a także pochodząca z 1913 r. wyłuszczarnia nasion w Klosnowie.
Obszar parku preferowany jest do udostępniania turystycznego, w tym celu wyznaczono i oznakowano szlaki piesze, rowerowe i kajakowe. Stanowią one najbardziej atrakcyjne krajobrazowo, przyrodniczo i turystycznie trasy. Sieć szlaków tworzą: 8 szlaków pieszych, 9 szlaków rowerowych (w tym 5 w ramach Kaszubskiej Marszruty) oraz 3 szlaki kajakowe. Wytyczono również kilka ścieżek edukacyjnych oraz ścieżkę kulturową „Leśno Kamienne Kręgi”.
