Haft kociewski to sztuka, ręcznego zdobienia materiału, którą do dziś możemy podziwiać. To dzięki próbie rekonstrukcji haftu kociewskiego, którego podjęły się Panie Małgorzata Garnyszowa z Pączewa i Maria Wespowa z Morzeszczyna przetrwał do dziś.
Wzorniki dawnego haftu kociewskiego nie zachowały się.
Powodem szybkiego zaniku wytworów kultury ludowej na Kociewiu było m.in. bliskość szlaków komunikacyjnych, a co za tym idzie szybszy przepływ nowych idei i łatwiejszy dostęp do tańszych miejskich wyrobów. Wiek XIX był także okresem intensywnego rozwoju przemysłu, w tym włókienniczego. Wyroby miejskie stały się łatwo dostępne oraz o wiele tańsze niż czasochłonne wytwarzanie własnych tkanin. Ludzie ze wsi szybko przyjmowali modę miejską, bo styl 'panów’ był uważany za lepszy.
Małgorzata Garnyszowa i Maria Wespowa podjęły się długich i żmudnych poszukiwań wzorów haftu w 70′ XX w. Z powodu braku materialnych źródeł Garnyszowa i Wespowa inspirowały się malaturami i polichromią ludowych mebli, gł. skrzyń wiannych, szelbiagów i kredensów. Stare wzory gromadziły również na podstawie rodzinnych fotografii, motywów malarstwa ściennego, feretronów, sztandarów i szat liturgicznych. Ornamentyka szkół haftu kociewskiego jest roślinna, występują w nich stylizowane tulipany, stokrotki, modraki, jagody, liście, paczki, łodygi.
Obie hafciarki podobnie nazywały poszczególne elementy haftu, jednak ich rysunki są różne. Także kolorystyka obu szkół jest odmienna: Maria Wespa określiła 7 podstawowych kolorów: biały, żółty, czerwony, niebieski, zielony, lilowy i brązowy. Małgorzata Garnysz używała aż 13 podstawowych kolorów: biały, żółty, pomarańczowy, jasny brązowy, ciemny brązowy, czerwony, bordowy, różowy, lilowy, fioletowy, niebieski, jasnoniebieski i zielony. Hafciarki używały również odcieni poszczególnych kolorów. Garnyszowa haftowała tylko na szarym płótnie W hafcie kociewskim nie występuje popularny na Kaszubach kolor czarny oraz trójstopniowa odmiana niebieskiego. Podstawowym ściegiem jest ścieg płaski oraz sznureczkowy.
W latach osiemdziesiątych XX w. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie wydało teki haftu kociewskiego, potwierdzając tym samym kanon haftu. Dzisiaj wzory haftu kociewskiego są wykorzystywane przez hafciarki związane nie tylko z Kociewiem. Na jarmarkach sztuki ludowej bardzo często wśród wzorów kaszubskich złocą się kłosy zboża pośród kolorowych, polnych kwiatów.
