Wody Zatoki Puckiej, oddzielone od otwartego morza Mierzeją Helską, są płytkie i spokojne. To właśnie te warunki – połączenie słonawych wód, płycizn i rozległych łąk nadbrzeżnych – sprawiają, że obszar ten stał się jednym z najważniejszych punktów na mapie polskiego birdwatchingu.

Mewia Rewa i płytkie wody Zatoki - przyrodnicze osobliwości

Mało kto wie, że Zatokę Pucką na dwie części dzieli Mewia Rewa – pas okresowo odsłaniających się płycizn, rozciągający się pomiędzy Kuźnicą na Mierzei Helskiej a Cyplem Rewskim w okolicy Rewy. Północno-zachodnia część Zatoki, tzw. Zatoka Pucka Mała, jest wyjątkowo płytka – w niektórych miejscach ma zaledwie metr głębokości.

To właśnie tam rozwijają się unikatowe ekosystemy: słonawe łąki i szuwary stanowią schronienie dla rzadkich i zanikających gatunków flory oraz fauny. Dla ptaków wodnych i błotnych Zatoka jest nie tylko miejscem odpoczynku, ale i stołówką – pełną ryb, skorupiaków i roślinności wodnej.

Ptasi świat Zatoki Puckiej

Zatoka Pucka to niezwykle ważny przystanek dla ptaków migrujących wzdłuż polskiego wybrzeża. Co roku przylatuje tu nawet 100 tysięcy ptaków, które znajdują tu bezpieczne miejsce żerowania, odpoczynku i zimowania.

Wśród skrzydlatych mieszkańców wyróżniają się m.in. perkoz dwuczuby i rogaty, czernica, bielaczek, gągoł, nurogęś oraz ogorzałka. Brzegi Zatoki, porośnięte słonymi łąkami, stanowią idealne miejsce lęgowe dla ohara, ostrygojada czy niezwykle efektownej pliszki cytrynowej.

Z odrobiną szczęścia można też dostrzec królewskiego drapieżnika – bielika, znanego z polskiego godła, który często patroluje wody Zatoki w poszukiwaniu ryb.

Birdwatching nad Zatoką - gdzie wypatrywać ptaków

Choć Zatoka Pucka ma charakter turystyczny, ptaki doskonale odnajdują się również w jej portowych zakątkach. Najlepsze miejsca obserwacji to:

• porty we Władysławowie, Helu, Jastarni, Kuźnicy, Pucku i Gdyni-Orłowie – tu można obserwować licznie występujące mewy,
• tzw. „Kaczy Fyrtel” niedaleko Pucka – znany punkt birdwatchingowy, gdzie można zobaczyć różne gatunki kaczek, w tym tracza bielaczka,
• ujście Kanału Łyski, w którego okolicach pojawia się wiele gatunków ptaków wodnych.

Dla bardziej aktywnych obserwatorów doskonałym pomysłem są piesze wyprawy wzdłuż plaż: na trasie Władysławowo-Kuźnica (latem łatwo spotkać tam rybitwy) lub Jastarnia-Hel, gdzie w spokoju można obserwować ptasie wędrówki.

Najlepsza pora obserwacji - jesień i zima

Wbrew pozorom, Zatoka Pucka najbardziej zachwyca nie latem, lecz jesienią i zimą. W sezonie turystycznym trudno tu o ciszę, dlatego prawdziwi birdwatcherzy wybierają chłodniejsze miesiące.

Jesienią pojawiają się liczne stada ptaków wędrownych – z każdym tygodniem przylatuje ich coraz więcej. Wśród rzadziej spotykanych gatunków można wypatrzyć wydrzyka, świergotkę nadmorską, rzepołuchę, a pod koniec sezonu także biegusa morskiego, który w drodze na swoje zimowiska zatrzymuje się właśnie tutaj.

Zimą Zatoka zamienia się w ptasi azyl. Wtedy można obserwować m.in. lodówkę – kaczkę pochodzącą z arktycznej tundry, która upodobała sobie spokojne, niezamarzające zatokowe wody.

Rezerwat Beka - królestwo słonaw i biegusów

Wśród wybrzeży Zatoki Puckiej znajduje się miejsce, które śmiało można nazwać ornitologicznym klejnotem Pomorza. To rezerwat przyrody Beka, utworzony w 1991 roku przy ujściu rzeki Redy. Obejmuje on wilgotne i słonawe łąki, tzw. słonawy, powstałe wskutek regularnych wlewów słonych wód z Zatoki Puckiej.

Rezerwat jest objęty ochroną w ramach dwóch obszarów Natura 2000, a jego przyroda jest tak cenna, że wstęp dla turystów jest ściśle regulowany. To właśnie tu znajduje się ostatnie w Polsce lęgowisko biegusa zmiennego, a także miejsca gniazdowania czajek, krwawodziobów, kszyków, pliszki cytrynowej, łabędzi niemych i bielików.

Charakterystycznym widokiem wśród wysokich traw jest „cytrynka” – jaskrawożółta pliszka cytrynowa, która przybyła do Polski z Syberii i od zaledwie dwóch dekad gniazduje w tym regionie.

Oprócz ptaków można tu spotkać również sarny, dziki, lisy i jenoty, które korzystają z bogactwa tutejszej fauny.

Ścieżka edukacyjna Beka

Rezerwat można zwiedzać wyłącznie po wyznaczonej ścieżce edukacyjnej przygotowanej przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP). Trasa ma ok. 6 km długości, zaczyna się przy moście na Zagórskiej Strudze i biegnie wałem przeciwsztormowym, następnie skręca w stronę Kępy Puckiej, prowadząc aż do ujścia Kanału Mrzezińskiego.

Po drodze znajduje się aż dziesięć tablic informacyjnych, które przybliżają przyrodnicze walory tego miejsca. Ścieżka kończy się przy krzyżu stojącym na plaży – pozostałości dawnej osady. Przejście całej trasy zajmuje ok. dwóch godzin, choć dla miłośników przyrody ten czas może wydłużyć się znacznie bardziej – trudno bowiem oderwać wzrok od tutejszych pejzaży.

Birdwatching w praktyce

Planując obserwacje nad Zatoką Pucką lub w rezerwacie Beka, warto pamiętać o odpowiednim przygotowaniu:

• lornetka lub luneta to absolutna podstawa,
• najlepiej wybrać się o świcie lub przed zachodem słońca, gdy ptaki są najbardziej aktywne,
• niezbędne są kalosze lub wodoodporne buty, szczególnie w okresie jesienno-zimowym,
• należy zachować ciszę i trzymać się wyznaczonych ścieżek – to przestrzeń, w której człowiek jest tylko gościem.

Dlaczego warto?

Zatoka Pucka i rezerwat Beka to miejsca, gdzie morze spotyka się z łąką, a szum fal miesza się z głosem czajek i oharów. Dla jednych to przystań ciszy, dla innych – żywy teatr natury. Tu można zobaczyć, jak w harmonii współistnieją ludzie, wiatr i skrzydła.

To właśnie w takich miejscach birdwatching staje się czymś więcej niż hobby – staje się spotkaniem z prawdziwym Bałtykiem.

Więcej o birdwatchingu:

1. Birdwatching w Pomorskiem – najpiękniejsze miejsca obserwacji ptaków
2. Ostoja Ujścia Wisły wraz z rezerwatami Ptasi Raj i Mewia Łacha (Birdwatching)
3. Zalew Wiślany (Birdwatching)
4. Pomorskie nieoczywiste – spacerem po Rezerwacie Beka
5. Słowiński Park Narodowy (Birdwatching)
6. Migracja ptaków na Mierzei Wiślanej – ptasie autostrady nad Bałtykiem
7. Punkty obserwacji (Birdwatching)