Zabory to południowa część Kaszub i województwa pomorskiego. Odrębna kraina w stosunku do sąsiadujących ziem, nazywana już od czasów książęcych jako „terra Zaborensis”, zaś w czasach krzyżackich „land Sabor”. Ziemią Zaborską dawniej określano tereny położone „za borami” w stosunku do ośrodków władzy świeckiej lub kościelnej, a jej stolicą do dziś są Brusy. To właśnie tutaj w 1990 roku utworzono Zaborski Park Krajobrazowy.
O Parku
Zaborski Park Krajobrazowy zajmuje duży obszar w północno-zachodniej części Borów Tucholskich. W krajobrazie przeważają piaszczyste równiny sandrowe, nazywane Wielkim Sandrem Brdy. Brda stanowi główną arterię wodną Borów Tucholskich, od czasów topnienia lądolodu, który ukształtował dzisiejszą rzeźbę terenu Ziemi Zaborskiej, do dziś, służąc każdego roku tysiącom kajakarzy.
Zaborki Park Krajobrazowy, Jezioro Charzykowskie w Małych Swornegaciach (w tle J. Długie i J. Karsińskie) fot. Styl Beata Chojęta
Woda
Brda wraz z jej licznymi dopływami: Chociną, Zbrzycą, Młosiną i Kłonecznicą, tworzy na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego sieć bardzo atrakcyjnych i różnorodnych szlaków kajakowych. Dla początkujących kajakarzy Brda bywa łaskawa, przepływając przez szereg dużych jezior rynnowych, jak: Charzykowskie, Karsińskie, Witoczno, Łąckie i Dybrzk.
Równie atrakcyjny jest szlak kajakowy Zbrzycy, który od Jeziora Dywańskiego prowadzi turystów wśród lasów i łąk przez jedenaście urokliwych jezior. Na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w sumie 48 jezior, w tym chronione i bardzo czyste jeziora lobeliowe i ramienicowe. Z reguły są to niewielkie, śródleśne zbiorniki, do których trafić można dzięki gęstej sieci szlaków pieszych, rowerowych i ścieżek przyrodniczych.
Zaborski Park Krajobrazowy, rzeka Brda fot. Styl Beata Chojęta
Duże jeziora rynnowe dają możliwość uprawiania żeglarstwa. Charzykowy i Jezioro Charzykowskie do kolebka żeglarstwa śródlądowego w Polsce, gdzie od 1922 roku działa Klub Żeglarski Chojnice. Spływy kajakowe, żeglarstwo, turystyka piesza i rowerowa, ułatwiają kontakt człowieka z przyrodą. Umożliwiają doskonały wypoczynek doznania estetyczne, zwłaszcza ludziom łaknących pięknych krajobrazów naturalnych, związanych z dolinami rzecznymi, jeziorami oraz mozaiką lasów, łąk i pól. Ziemia Zaborska to obszar jeszcze nieznacznie przekształcony przez człowieka, wymarzony do uprawiania ekoturystyki.
Lasy
Na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego dominują lasy, głównie bory sosnowe, tworzące parasol ochronny dla czystych jezior i licznych torfowisk, a także dając schronienie dla ich dzikich mieszkańców. Symbolem Parku jest puchacz – największa leśna europejska sowa wymagająca ciszy i spokoju, która od wielu lat posiada na tym terenie swoje ostoje. Bory Tucholskie, w tym Zaborski Park Krajobrazowy, cenione są przez przyrodników w Polsce i zagranicą.
W 1996 r. w południowej części ZPK, w rejonie Strugi Siedmiu Jezior, powstał Park Narodowy. W czerwcu 2010 r. Międzynarodowa Rada Koordynacyjna programu UNESCO Człowiek i Biosfera uznała Bory Tucholskie, w tym obszar ZPK, za Światowy Rezerwat Biosfery. Jest to jeden z dziesięciu i zarazem największy Rezerwat Biosfery w Polsce.
Dziedzictwo kulturowe
Poza przyrodą ZPK to także dziedzictwo kulturowe:
- pozostałości drewnianej architektury Kaszub w Wysokiej Zaborskiej, siedemnastowieczny – drewniany kościół w Leśnie,
- kręgi kamienne i kurhany w Leśnie,
- pochodząca z 1913 r. wyłuszczarnia nasion w Klosnowie.
Zapraszamy do korzystania z licznych szlaków pieszych, rowerowych i kajakowych, prowadzących do najbardziej atrakcyjnych miejsc na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego.
