Obiekt był siedzibą Domu Marynarza Szwedzkiego i spełniał przed laty funkcję hotelu, konsulatu, ale też miejsca opieki nad marynarzami. W czasie działań wojennych była schronieniem dla jeńców i wysłanników ruchu oporu.
W latach 30. port w Gdyni prowadził bardzo intensywną wymianę towarową ze Szwecją. Przypływające statki przywoziły na pokładach rudę i zabierały węgiel. Ważnym momentem było uruchomienie połączenia promowego ze szwedzkim Trelleborgiem. Promy przewoziły do Polski m.in. wagony kolejowe. Z tego powodu tysiące marynarzy spędzało kilka dni na lądzie, co skłoniło przedstawicieli szwedzkiego kościoła do otworzenia placówki w Gdyni.
Dom Marynarza Szwedzkiego uruchomiony został w 1929 roku. Przez sześć lat mieścił się w prowizorycznym lokalu znajdującym się poza śródmieściem, a na większe okoliczności, takie jak np. obchody Bożego Narodzenia, wynajmowano sale w pobliskich hotelach. Marynarzy w mieście przybywało, rosły również ich potrzeby. Niektórzy potrzebowali kilkudniowego noclegu – dla siebie oraz nierzadko swoich rodzin. Trzeba było zatem przemyśleć, jak zagospodarować ich czas.
Rozwiązania szukano po obu stronach Bałtyku. Miejscy włodarze zdecydowanie wspierali dążenia do Szwedów do poszerzenia działalności obiektu. W 1934 r. Urząd Morski w Gdyni nieodpłatnie przekazał działkę o powierzchni 1000 m2. Na wzniesienie odpowiedniego budynku rząd szwedzki przeprowadził jednorazową zbiórkę we wszystkich świątyniach w kraju.
Wybrano projekt Stanisława Płoskiego, który utrzymany był w stylu późnego funkcjonalizmu. Widać to bardzo wyraźnie w asymetrycznie skomponowanej kondygnacji piętra oraz stosowaniu wyrazistych kontrastów fakturalnych. Elewacja przyziemna z narożnym podcieniem wejściowym wyłożona została szarymi płytami kamiennymi, piętra natomiast oblicowano cegłą.
Kamień węgielny wmurowano w 1935 roku. Nowoczesny budynek mieścił konsulat, hotel oraz kaplicę. Pierwsze uroczyste nabożeństwo odprawione zostało 9 czerwca 1936 r. Ściany kaplicy oryginalnie ozdobiono freskami przedstawiającymi sceny biblijne o tematyce morskiej (połów ryb, chrzest Chrystusa, powołanie św. Piotra).
O uznaniu z jakim spotkała się gdyńska budowla świadczy fakt, że już w 1937 r. posłużyła jako wzór dla podobnej instytucji w Gdańsku Nowym Porcie. Od 1937 roku Szwedzi udostępniali obiekt na nabożeństwa polskiej parafii ewangelicko-augsburskiej, a podczas okupacji czasowo na nabożeństwa prawosławne i mennonickie. Tylko w pierwszym roku działalności placówkę odwiedziło 27211 szwedzkich marynarzy.
Pierwszym gospodarzem Domu Marynarza Szwedzkiego był pastor Daniel Cederberg. Wielki przyjaciel Polski i aktywny działacz charytatywny kierował budową obiektu, a od 1932 roku pełnił obowiązki duszpasterza. Duchowny znał język polski i pisał artykuły o Polsce do prasy szwedzkiej. Za swą działalność otrzymał od rządu polskiego Złoty Krzyż Zasługi.
Podczas II wojny światowej oraz po jej zakończeniu obiekt stał się jednym z punktów przerzutu jeńców angielskich oraz materiałów wywiadowczych do Szwecji. Prawdopodobnie odbywały się tu również spotkania uczestników akcji wywiadowczych ZWZ-AK. Schronienie znajdywali tu uchodźcy z Europy Wschodniej, kurierzy, wysłannicy ruchu oporu poszukiwani przez gestapo. Nie był to ruch na wielką skalę, ale wiązał się z ogromnym ryzykiem, które ponosił głównie pastor Cederberg. Udostępniał on również pomieszczenia na spotkania tajnych organizacji oraz na magazyny dla płynącej ze Szwecji pomocy humanitarnej i medycznej.
Budynek nie ucierpiał znacząco podczas działań wojennych. Niestety gdyński port został niemal całkowicie zniszczony i zablokowany wrakami. Prowizorycznie został uruchomiony w czerwcu 1945 r., a w lipcu wpłynęły po węgiel pierwsze po wojnie statki szwedzkie. Dla Domu Marynarza Szwedzkiego oznaczało to powolny powrót do normalności. Chociaż w pierwszych powojennych latach zmniejszyła się liczba odwiedzających. Z noclegowni korzystało około 3500 gości rocznie – byli to głównie wysłannicy organizacji humanitarnych.
Dom prowadził nadal działalność duszpasterską oraz integracyjną – również na skalę międzynarodową. W 1958 r. odbyły się tu obrady Konferencji Luterańskich Kościołów Mniejszościowych. Charakterystyczny napis na elewacji w języku szwedzkim informujący o konsularnej działalności obiektu umieszczono w 1959 r.
Następcą pastora Cederberga był Bo Johansson. Służył w Domu Marynarza Szwedzkiego między innymi podczas stanu wojennego. Również wtedy placówka zaangażowana była w udzielanie pomocy potrzebującym. Znajdowała się tu centrala rozdziału pomocy humanitarnej, pomagano emigrantom opuścić kraj, organizowano lekcje języka szwedzkiego dla Polaków.
W 2013 roku szwedzka wspólnota wyznaniowa sprzedała budynek gminie Gdynia. Obecnie swoją siedzibę mają tu Gdyńskie Centrum Kultury oraz Wydział Kultury Urzędu Miasta Gdyni. Nawiązując do historii miejsca i jego dawnej funkcji na elewacji pojawił się nowy napis: Konsulat Kultury.
Źródło: Konsulat Kultury
