Kaszuby to miejsce z niezwykle bogatą, wieloletnią kulturą. Zwiedzając pomorze warto zwrócić uwagę na skanseny - muzea na otwartym powietrzu, które w niezwykle obrazowy sposób przybliżają historię całego regionu.
Jak żyli mieszkańcy Pomorza? Odpowiedź jest prosta: różnie. To zależało w głównej mierze od tego, w którym miejscu znajdowała się ich osada. Żuławianie to przede wszystkim lud rolniczy. Ze względu na żyzne gleby w okolicy większość pałała się rolnictwem. Siano tu zboża, uprawiano warzywa.
Ludy zamieszkujące północną część regionu nad samym Bałtykiem korzystały z dobrodziejstw natury i trudniły się rybołówstwem oraz tym, co z wyprawami w morze związane. Mnóstwo tu więc rybaków, ale też rzemieślników, którzy wytwarzali łodzie rybackie.
Głębiej, na Kaszubach, zajmowano się i rolnictwem, i rybołówstwem. Mamy tam bowiem nie tylko bardzo żyzne gleby, ale również liczne jeziora, które dostarczały niezliczonych gatunków ryb, a także lasy z obfitym runem leśnym, owocami lasu i zwierzyną, na którą polowali myśliwi.
W dawnych czasach region ten zamieszkiwali Pomorzanie, wielkie plemię słowiańskie. Zajmowali tereny dzisiejszego Gdańska, Starogardu Gdańskiego i Tczewa. Antropolodzy uważają, że Pomorzanie są przodkami współczesnych Kaszubów.
Wiejskie życie sto, dwieście czy pięćset lat temu nie było łatwe. Mieszkańcy Pomorza prowadzili raczej skromny tryb życia. Proste sprzęty domowe, dni wypełnione pracą, jasny podział obowiązków domowych – tak mijał dzień za dniem.
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
Dawne życie w wiosce rybackiej najlepiej poznamy odwiedzając Muzeum Wsi Słowiańskiej w Klukach. To oddział Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, gdzie znaleźć można dziesięć stałych wystaw przybliżających codzienność Słowińców, niewielkiej grupy ludności kaszubskiej. Najciekawsze są domostwa i zabudowania gospodarskie, do których można zaglądać i po których można się przechadzać. W kuchni sprzed stu lat zjeść można ciepłą zupą i upiec wafle. W Klukach odbywają się również imprezy folklorystyczne, pokazy i warsztaty. Skansen warto odwiedzić w majowy weekend, podczas którego odbywa się Czarne Wesele, czyli tradycyjne kopanie torfu.
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie
Całkiem niedaleko znajduje się niewielka, choć niezwykle popularna wieś Swołowo. To centrum tak zwanej „krainy w kratę”, czyli regionu, gdzie króluje zabudowa szachulcowa. W Swołowie działa Muzeum Kultury Ludowej Pomorza. Warto zajrzeć do zagrody Albrechta, typowej dla XIX wieku zagrody zamożnego chłopa. Znajdziemy tam domostwo, budynek inwentarski i stodołę. Swołowo warto odwiedzić także w listopadzie, gdy odbywa się tradycyjne święto pomorskiej gęsiny.
Słowiańska Osada w Sławutowie
W okolicach Pucka trafiamy na Sławutowo. To Słowiańska Osada, która pozwala przenieść się w czasie nawet o 1000 lat! Drewniane chaty z dachami pokrytymi słomą, gliniane naczynia, pracownicy i rekonstruktorzy ubrani w stroje z epoki. Słowiańska Osada Sławutowo prezentuje barwne, choć prymitywne czasy średniowiecza w grodach warownych.
Grodzisko Owidz
Grodzisko znajdziemy również w Owidzu. Postawiono tu rekonstrukcję XII-wiecznego grodu, który rósł w siłę jeszcze za czasów króla Bolesława Chrobrego! Obejrzymy tu domostwa, zagrodę dla zwierząt, wieżę bramną, a także stołp, czyli wieżę ostatniej obrony.
Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach
Na południu Kaszub koniecznie odwiedzić należy Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich. Na 22 hektarach odbędziemy prawdziwą podróż w czasie. Znajdziemy wiatraki, kościoły, chałupy, dawne warsztaty rzemieślnicze, kuźnię, budynki szkolne czy nawet dwory. W sumie zwiedzić można ponad 50 obiektów z Kaszub i Kociewia. To wspaniała wycieczka dla każdego, kto interesuje się architekturą regionu sprzed 100, 200 a nawet 300 lat.