Czy wiesz, że… Oto zbiór ciekawostek i osobliwości kociewskich, które warto poznać.
1. Granice regionu wytyczono na podstawie zasięgu gwary kociewskiej, a nie granic administracyjnych, czy geograficznych.
2. Na Kociewiu jest „morze”, a także „Alpy”. „Kociewskim Morzem” nazywa się najgłębsze i największe kociewskie jezioro – Kałębie. Natomiast skarpy nad Wisłą w okolicach Jaźwisk i Tymawy, których wysokość dochodzi do… 23 metrów, ze względu na wąwozy i krajobraz przypominający ten górski, nazwano „Alpami Tymawskimi”. Ponoć nazwę tę nadał sam król Jan III Sobieski, który był w Alpach po odsieczy wiedeńskiej.
3. Dwutomowa Biblia Gutenberga to najcenniejszy polski starodruk. Można go zobaczyć w pelplińskim Muzeum Diecezjalnym. Do dzisiaj na świecie zachowało się tylko 47 egzemplarzy, w tym 37 wydrukowanych Wna papierze i 12 pergaminowych. Biblia pelplińska wydrukowana została na pergaminie w latach 1452-55 w Moguncji.
Biblia Gutenberga, fot. M. Kuchta
Chrystkowo, fot. M. Kuchta
4. 25-metrowy, manierystyczny ołtarz główny w pelplińskiej katedrze to najwyższy drewniany ołtarz w Polsce, z 1623 roku.
5. Madonny szafkowe to niezwykłe średniowieczne rzeźby sakralne pochodzące z Kociewia. Pełniły rolę przenośnych ołtarzy w czasie wypraw wojennych czy pielgrzymek. Do naszych czasów przetrwało pięć pomorskich Madonn – dwie z nich znajdują się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie, a pozostałe trzy – w muzeach w Sejnach, Norymberdze i w Paryżu.
6. W przeszłości Kociewie nawiedzały epidemie dżumy i cholery, które dziesiątkowały miejscową ludność. Kociewiacy wierzyli, że przed epidemiami ochroni ich stawianie wysokich płotów, zaoranie granic wsi pługiem ciągniętym przez bliźniacze klacze, a także wdychanie oparów octu.
7. Podobnie jak na Żuławy, także na Kociewie przybywali od XVI wieku mennonici z terenu Niderlandów. Po pracowitych i skromnych Olędrakach do dziś zachowały się mennonickie cmentarze. Zaznajomieni z tajnikami hydrotechniki osiedlali się m.in. na Nizinie Walichnowskiej, która dzięki ich wiedzy i pracy została zmeliorowana i ochroniona przed licznymi powodziami.
Granice Kociewia, fot. M. Kuchta
8. Badacze twierdzą, że miasteczko Skórcz to starożytny gród Scurgon, leżący na Bursztynowym Szlaku łączącym Bałtyk z Imperium Rzymskim. Wzmiankowany jest na mapie Piliniusza II Młodszego z I w n.e.
9. Most Tczewski to jedyny w Europie Środkowej obiekt wpisany na Listę Międzynarodowych Zabytków Inżynierii Budowlanej i figuruje obok takich sławnych konstrukcji, jak wieża Eiffla, most Golden Gate, czy Kanał Panamski.
10. Kociewiacy z pochodzenia to m.in. Kazimierz Deyna, Andrzej Grubba, Grzegorz Ciechowski, Bogdan Wenta.
Tczew, fot. M. Kuchta
