Nowy Dwór Gdański i okolice

Ogromne znaczenie w historii ziemi nowodworskiej miała obecność mennonitów, którzy przybyli tu z Holandii w połowie XVI wieku, uciskani w swojej ojczyźnie z powodów religijnych. Społeczność mennonicka była pacyfistycznym odłamem chrześcijan anabaptystów, czyli nowochrzczeńców. Osiedlali się w opuszczonych i zniszczonych przez powodzie wsiach, które ciężką i systematyczną pracą doprowadzali do gospodarczego rozkwitu.Dziś popularny jest Szlak Mennonitów.

Ich skromne życie i zasady religijne (zakazy dotyczące obejmowania wszelkich urzędów, składania przysiąg, noszenia zbędnych ozdób) były uznawane za tajemnicze i niekiedy dziwaczne obrządki, które z biegiem czasu nadały tej ludności charakter legendy. Po dziś dzień na pomennonickich cmentarzach można odnaleźć ślady dawnych osadników. Świadectwem ich obecności stały się także wiatraki odwadniające. Pierwsze tego typu budowle wznoszone były w XIV w. przez Krzyżaków, jednak to dzięki holenderskiej ludności zyskały ogromne znaczenie dla ówczesnego osadnictwa.

Krajobraz okolic Nowego Dworu, dawniej tak bogaty w wiatraki, dziś pozostaje pustkowiem po wspaniałych osiągnięciach osadników. By ocalić pozostałości tego dziedzictwa, rozpoczęto prace nad rekonstrukcją ostatniego wiatraka odwadniającego na Żuławach. Tym jedynym wiatrakiem, który udało się odnaleźć, jest osiemnastowieczna pompa wietrzna z Ostaszewa. W 2006 roku za zgodą Pomorskiego Konserwatora Zabytków, pod kierunkiem Marka Opitza (członka Klubu Nowodworskiego) i pod koordynacją Jerzego Domino z Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Elblągu, przeniesiono ocalałe resztki wiatraka z Wyspy Sobieszewskiej do Nowego Dworu Gdańskiego. Każdą zachowaną część umieszczono w Muzeum Żuławskim.

Przeczytaj również  Żuławy! – pomysł na wycieczkę z Gdańska

Na wielokulturową historię ziemi nowodworskiej może wskazywać również niepowtarzalna dla innego polskiego regionu architektura. Cechą charakterystyczną tych terenów, jak i całych Żuław Wiślanych, są domy podcieniowe. Drewniane bądź murowane, o konstrukcji szkieletowej, ze wspartym na kilku słupkach misternie skonstruowanym podcieniem, nadają unikatowy styl budownictwu. Innymi zabytkami będącymi pozostałością po dawnych osadnikach są zagrody holenderskie umiejscowione na specjalnie usypanych pagórkach, tzw. terpach.

Domy tego typu cechują się zwartym kompleksem mieszkalno-gospodarczym utworzonym z połączenia dwóch szczytów obory i stodoły, a także kształtem przypominającym wydłużony prostokąt, a niekiedy literę L lub T. Bardzo dużą wartość krajoznawczą posiadają także zabytki o charakterze sakralnym – gotyckie ceglane wiejskie kościoły.

Żuławy – Gdzie mgły i wschody słońca są najpiękniejsze

Priorytetowym zadaniem dla gminy Nowy Dwór Gdański stał się ciągły i nieprzerwany rozwój mający na celu zwrócenie uwagi na bogactwa Żuław. Prężne prace samorządu nad podniesieniem wartości regionu nadają gminie i miastu nową, znaczącą rangę. Nawiązanie współpracy z miastami zagranicznymi umożliwia gminie ogromny postęp zarówno pod względem turystycznym, kulturalnym, poznawczym, jak i sportowym. Gmina Nowy Dwór Gdański podpisała już umowy partnerskie z takimi miastami, jak Hennef (Sieg) w Niemczech oraz Swietłyj w Obwodzie Kaliningradzkim. Do współpracy zagranicznej zostały również włączone dwa nowe miasta: Sarny na Ukrainie i Velka nad Velićkou w Republice Czeskiej.

Na terenie miasta i gminy Nowy Dwór Gdański istnieją prężnie działające stowarzyszenia, które znacząco wpływają na rozwój kultury i sztuki. Są to między innymi: Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski, Towarzystwo Kulturalne IWA, a także żuławskie Towarzystwo Sportowe. Istnieją również organizacje działające głownie na obszarze swojej wsi: Stowarzyszenie Nasza Wieś Stobna, Stowarzyszenie Jazowa i Stowarzyszenie Przyjaciół Marzęcina.