Dom podcieniowy nr 6 – Danziger Kopf w Żuławkach

Dom podcieniowy nr 6 w Żuławkach - tzw. Danziger Kopf, budynek należący do trzeciego typu domów podcieniowych, znajdujący się w Żuławkach, w którym podcień przylega centralnie do ściany wzdłużnej budynku.

Dom podcieniowy w Żuławkach jest to średniej wielkości dom o powierzchni ponad 700 m². Układ wnętrza jest zachowany, klasyczny typowy dla domów podcieniowych. Nieruchomość znajduje się w krajowym rejestrze zabytków pod nr 614 od 1972 r. Jest jednym z najlepiej zachowanych domów podcieniowych na Żuławach.

Dom podcieniowy Danziger Kopf w Żuławkach, fot. Mariusz Wiśniewski/Wikipedia

Dom podcieniowy Danziger Kopf w Żuławkach, fot. Mariusz Wiśniewski/Wikipedia

Charakterystyka

Dom barokowo-klasycystyczny, pochodzący z XVIII w., gruntownie przebudowany w 1825 r., kiedy to nadano mu cechy klasycyzujące, w tym przede wszystkim dobudowano reprezentacyjny podcień. Informuje o tym belka nadprożowa wymieniająca głównego inwestora oraz inicjały głównego projektanta przebudowy („Peter Epp, Bauherr, A.K. B.M. 1825”). W starszej części domu zachowało się wiele elementów barokowych takich jak stolarka drzwiowa z okuciami z zakładów elbląskich bądź gdańskich z początku XVIII wieku. Aktualnie dom wyposażony jest w barokowe meble elbląskie oraz klasycystyczne i późnobarokowe meble z XVIII i XIX w.

Podcień wsparty na 6 masywnych słupach spiętych górą wyciętymi w łuk mieczami z centralnie podwieszonym zwornikiem. Gzyms odsłaniający górną belkę oczepu wygierowany na odcinku 4 środkowych słupów, podobnie na ścianach bocznych podcienia. Wygierowanie ma kształt znany jako Danziger Kopf, element charakterystyczny dla szaf gdańskich wykorzystywany dla odróżnienia ich od mebli hamburskich i lubeckich.
Budynek wzniesiony w zagrodzie, w której zachowała się ceglana obora z 1923 r. Drewniana stodoła została rozebrana w roku 1967.

Wnętrze domu podcieniowego w Żuławkach, fot. Pomorskie Travel

Wnętrze domu podcieniowego w Żuławkach, fot. Pomorskie Travel

Wnętrze domu podcieniowego w Żuławkach, fot. Pomorskie Travel

Wnętrze domu podcieniowego w Żuławkach, fot. Pomorskie Travel

Flizy holenderskie

W domu podcieniowym nr 6 zachowało się w pomieszczeniu przylegającym do czarnej kuchni 96 bardzo różnorodnych holenderskich fliz. Powstały one w latach ok. 1630-1770 w Amsterdamie, Rotterdamie, Harlingen oraz Utrechcie i wyobrażają żołnierzy, jeźdźców, zabawy dziecięce, statki, sceny biblijne (histories met boom), sceny pasterskie oraz pejzaże w ośmiobocznym obramowaniu „nakrapianym” (gesprenkeld).

Ponadto ocalało 158 płytek zdobiących kiedyś pomieszczenie z oknem doświetlającym czarną kuchnię. Przedstawiają one ludzi (zawody), zabawy dziecięce, istoty morskie, zwierzęta, jeźdźców, sceny pasterskie, biblijne oraz pejzażowe. Łącznie z prywatną kolekcją aktualnych właścicieli, państwa Wiśniewskich, w domu udało się zgromadzić ok. 400 fliz.
Widok pierwotnego wyglądu fragmentu olicowania dokumentuje archiwalne zdjęcie z 1978 roku.

Właściciele

Pierwszym ustalonym właścicielem i fundatorem przebudowy głównej domu był mennonita holenderskiego pochodzenia, Peter Epp (ur. 3 lutego 1776, zm. 16 marca 1837). Jego żoną była Sara Anders (zmarła 3 grudnia 1845 r. mając 72 lata, 11 miesięcy i 19 dni. Ich jedyna córka, Sara Epp, zmarła w 1809 r.) W społeczności mennonickiej Peter Epp należał do starszyzny i posiadał status kaznodziei.

Dom do 1945 r. nieprzerwanie należał do bogatych mennonickich rodzin pochodzenia holenderskiego (właścicielami byli: Peter Epp z Żuławek, bezdzietny Hermann Wienss, od 1912 r. przysposobiona córka Wienssa – Anna Penner z Palczewa i jej mąż Aron Hamm z Żuławek; kolejnym mieszkańcem domu był Hans Aron Hamm – ur. 19 maja 1913 w Gdańsku-Wrzeszczu, zm. 1 stycznia 1993 w Bonn).

Po 1945 r. właścicielem domu został Marian Rostkowski. Następnie należał on do Stanisława Bruzdy, który odsprzedał go Władysławowi Romanowskiemu, i który przeprowadził, pod nadzorem konserwatora A. Milkiewicza, gruntowny remont domu. Za prace renowacyjne oraz sposób jego zagospodarowania w 1985 r. Romanowski otrzymał I nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w ogólnopolskim konkursie na najlepszego użytkownika obiektu zabytkowego. W 1991 r. dom stał się własnością Włocha – Carlo Pavan’a. Od 2016 r. właścicielem domu są Mariusz i Katarzyna Wiśniewscy.

W pobliżu

Ulubione

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji.

Klikając w ikonę serca dodasz pozycję do ulubionych.

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji

Odkryj

Gastronomia

Noclegi