Zamek w Malborku nadal zaskakuje. Bo kto nie słyszał o największym ceglanym zamku w Europie. Każdy z nas uczył się o krzyżakach i bitwie pod Grunwaldem.
Jadąc od strony Żuław, krainy płaskiej jak stół, widzimy, jak wyrasta przed nami wielka ceglana budowla. Mieczem i misją chrystianizacji od XIII w. rycerze Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zdobywali tereny Prusów, gdzie zbudowali około 120 zamków.
Ten w Malborku, największy i najbardziej okazały, był ich domem głównym. To tu mieszkał wielki mistrz zakonu, tu podejmowano najważniejsze decyzje dla całej korporacji zakonnej. Stąd prowadzono wielką politykę i urządzano wielkie uczty, stąd rycerstwo Europy wyruszało wraz z Krzyżakami na rejzy przeciwko pogaństwu.
Przed kasami w Muzeum Zamkowym w Malborku, fot. Pomorskie Travel/M. Ochocki
Zbliżając się od strony rzeki Nogat zobaczymy trzy zasadnicze części największego zamku z błota: gospodarczą – zamek niski, część reprezentacyjną – zamek średni i tę najstarszą – zamek wysoki. Dostępu do niego broniły fosy, zwodzone mosty, bramy i liczne punkty obserwacyjne dla nas niezbyt widoczne. Dzięki tym zabezpieczeniom forteca ta nigdy nie została zdobyta w walce. Przekupienie wojsk zaciężnych przez króla Kazimierza Jagiellończyka spowodowało podniesienie malborskich krat i uchyliło bramy.
Zamek został odbudowany z pożogi wojennej, jednak widać tu też oryginalny gotyk. Zachowały się cegły, fragmenty posadzki, elementy wyposażenia, które służyły braciom zakonnym.
Malbork Castle, photo: Pomorskie Travel/M.Ochocki
Wielki Refektarz z niesamowitym sklepieniem i otworami grzewczymi w posadzce na długo pozostanie w pamięci jako miejsce uroczystych biesiad na ponad 400 gości. Tuż obok kolejne zaskoczenie – sklepienie Letniego Refektarz podtrzymuje tylko jedna kolumna. Według przekazów w czasie oblężenia Malborka w XV w. omal nie doszło do jego zniszczenia przez kulę armatnią, która przeleciała tuż obok niej. Kula do dziś widnieje wmurowana w ścianę.
Wielki refektarz, fot. Pomorskie Travel
Wystawa bursztynu ze szkatułami, ołtarzami, ozdobami i współczesnymi wyrobami ze „złota Bałtyku” na długo przykuwa uwagę, podobnie wystawa broni. Na, której kolekcja broni sięga od średniowiecznego miecza, broni drzewcowej, obuchowej po pistolety i oręż husarii.
Na dziedzińcu możemy spojrzeć w kamienne oczy czterem wielkim mistrzom. Historia ich dokonań to jakby historia zakonu w pigułce.
Zamek malborski, fot. Pomorskie Travel/M. Ochocki
Na dziedzińcu Zamku Wysokiego stoi studnia, a przyziemie mieści ciąg pomieszczeń gospodarczych: browar, piekarnię, kuchnię, magazyny.
Na pierwszym piętrze natomiast były: kapitularz – refektarz, skarbiec, komnaty dostojników, dormitoria czyli sypialnie, kościół i wieża gdanisko. Do każdego z tych pomieszczeń wejść można było z krużganków, używanych jako traktów komunikacyjnych.
Wedle reguły zakonnej bracia mieli w ciągu roku więcej dni postnych niż mięsnych. Jednym z przysmaków postnych serwowanych w tym czasie były ogony bobra oblane miodem.
Zamek w Malborku, Kapitularz, fot. Pomorskie.Travel
W czasie wizyty każdy kto był na Zamku zapamięta figurkę diabełka z grymasem na twarzy ze skrzydłami słynny drogowskaz do gdaniska. Czym było gdanisko, warto dowiedzieć się na miejscu.
Wrażeń zapewni bez wątpienia wizyta w kapitularzu i kościele z przepiękną, oryginalną XIII-wieczną Złotą Bramą. Każdy zapamięta też wystawę rzeźby gotyckiej w dawnym dormitorium.
Zamek w Malborku jest na trasie samochodowego Szlaku Zamków Gotyckich, prowadzącego przez 12 miejscowości Warmii, Mazur, Powiśla i Kaszub.
Złota brama, fot. Muzeum Zamkowe w Malborku
