Kościół pw. Św. Piotra i Pawła w Mątowach Wielkich

Dorota z Matowów

• Dorota, córka Agaty i Wilhelma Swarcze urodziła się 25 stycznia 1347 roku we wsi Mątowy Wielkie, koło Malborka i była najmłodszym z dziewięciorga dzieci.
• w 1363 r. wydana została za dwadzieścia lat starszego Wojciecha, pochodzącego z tej samej wsi. Mąż Doroty był płatnerzem i zamieszkali w Gdańsku przy ulicy Długiej.
• z tego związku urodziło się dziewięcioro dzieci, a Dorota często zajmowała się nie tylko domem, ale i zakładem (w czasie nieobecności męża).
• od początku małżeństwa miała „wizje” i poprzez pracę, modlitwę i umartwianie jednoczyła się z Bogiem.
• w wyniku epidemii i zarazy przeżyły tylko dwie córki, a małżonkowie w połowie lat 80. XIV w. odbyli kilka pielgrzymek.
• w 1390 roku umiera mąż Doroty, a ona odbywa pielgrzymkę do Rzymu.
• w 1391 r. przybywa do Kwidzyna, a ksiądz Jan z Kwidzyna, zostaje jej spowiednikiem.
• Dorota zwróciła się do spowiednika, by pozwolił jej zamurować się w celi przy katedrze kwidzyńskiej. Otrzymawszy specjalne pozwolenie, 2 maja 1393 roku, po nabożeństwie odprowadzono do nowo wybudowanej celi.
• umarła po 14 miesiącach przebywania w celi, 25 czerwca 1394 r. w pustelni katedralnej w Kwidzynie.
• Dorota zmarła w kulcie świętości, 25 czerwca 1394 r.
• w 1979 r. papież Paweł VI opublikował dekret
  zatwierdzający kult Doroty z Mątów, zwanej Błogosławioną

Kościół

• Kościół pierwotnie ryglowy, powstawał etapami od lat 40. XIVw.
• Obecnie jest to świątynia ceglana, dwunawowa z murowaną do połowy wieżą, która posiada drewniany hełm.
• W wieży kryje się XVII- wieczny dzwon oraz drugi, alarmowy z 1700r.

Wnętrze świątyni

• ołtarz główny z noebarokowym obrazem świętych patronów i umieszczoną powyżej sceną Koronacji Najświętszej Marii Panny
• w bocznym ołtarzu umieszczono gotycką rzeźbę Matki Bożej Stolicy Mądrości. Jest to pozostałość po pierwotnym ołtarzu.
• drugi ołtarz boczny zawiera obraz św. Anieszki oraz błogosławionej Doroty
• gotycka pieta w niszy ściany południowej
• tabernakulum, z polichromowanymi wewnątrz, gotyckimi drzwiczkami
• feretrony
• parawanowa obudowa chrzcielnicy
• ławy i konfesjonały
• nad wejściem południowym namalowana została Grupa Ukrzyżowania z drewnianym krucyfiksem
• dopełnieniem wyposażenia jest barokowa ambona i baptysterium z gotycką chrzcielnicą

Znaki wielkiej wody

Na południowej ścianie, od zewnątrz, wyryte zostały daty, które począwszy od 1878r do 1924 informowały o poziomie wód w trakcie powodzi.

Cmentarz przykościelny

Na nagrobkach parafialnego cmentarza znajdują się polskie i niemieckie nazwiska mieszkańców Żuław.