Kościół Mariacki w Słupsku

Z kart historii

• W końcu XV w. na rzecz tego kościoła miały miejsce fundacje wikariuszy, dzięki
  którym powstał po stronie północnej rząd kaplic z licznymi ołtarzami.
• W 1668 r. rozebrano grożący zawaleniem hełm wieży i zastąpiono go barokowym hełmem wzniesionym przez mistrza Eliasza Gidde, zniszczonym przez burzę w 1703 r.
• Duże zmiany w wyglądzie świątyni przyniósł XIX w. W 1803 r. rozebrano kaplice północne, a w 1854 r. kaplice przy wieży.
• W latach 1858-1860 dokonano typowej dla tego czasu w Europie regotyzacji. Kościół Mariacki uzyskał neogotycki detal architektoniczny – szczyty nad  nawami bocznymi, nowe otwory drzwiowe i okienne wieży, we wnętrzu usunięto zaś wszystkie empory, a chór okrągły przeniesiono pod wieżę.Tak  kościół przetrwał do 1945 r.,
• w 1945 w czasie pożaru miasta spłonął hełm, wieży i dach, poważnie zostało uszkodzone sklepienie, a wnętrze uległo dewastacji.
• Nowi parafianie przystąpili do odbudowy zniszczeń. W 1947 roku budowlę przykryto nowym dachem, uporządkowano zniszczenia wojenne i przywrócono pierwotne funkcje świątyni.
• W roku 1995 na całym dachu kościoła pojawiła się nowa dachówka.
• W latach 2003÷2004 odbudowano kościelną wieżę oraz zrekonstruowano barokowy hełm.

Charakterystyka kościoła

• masywna sylwetka, a jednocześnie: korpus, prezbiterium i wieża są wyraźnie zaznaczone
• ściany świątyni murowane są z cegieł o charakterystycznym dla gotyku w wątku wendyjskim i polskim
• do południowej ściany korpusu przylega zakrystia i ośmioboczna wieżyczka mieszcząca schody. Korpus budynku pokryty jest dachem dwuspadowym, natomiast wieża czterospadowym

 

Wyposażenie kościoła

• Pierwotne wyposażenie kościoła uległo zagrabieniu i zniszczeniu już w czasie zamieszek na tle religijnym w 1625 roku. Następne, niepowetowane szkody przyniósł rok 1945.
• Tylko ze zdjęć znamy barokowy ołtarz główny, o bogato rzeźbionym prospekcie z szeregiem dwustronnie malowanych obrazów. Dzieło zostało wykonane przez słupskiego snycerza Pawła Waltersdorfa (z cechu bursztynników) w 1630 roku.
• Do dzisiaj zachowała się późnorenesansowa ambona jego dłuta, z roku 1609 z widocznymi na korpusie i balustradzie, scenami z życia Chrystusa oraz postaciami ewangelistów i świętych. Ornamenty pokrywa polichromia i złocenia. Prawdziwa ozdoba tej ambony – kilkukondygnacyjny ambont, bursztynowa korona z XVII wieku została zdemontowana w czasie wojny i zaginęła.
• Do naszych czasów zachowały się także dwa epitafia; z obrazem Ukrzyżowanego i klęczącymi postaciami w bogato rzeźbionej ramie, pochodzące z połowy XVII wieku. Oraz epitafium Szymona Schreodera, przedstawiające upadek Chrystusa pod krzyżem z 1671 roku.
• Jednym, zabytkiem z pierwotnego, gotyckiego wyposażenia kościoła jest grupa rzeźbiarska „Ukrzyżowanie”. Przedstawia Chrystusa na krzyżu, a pod nim Matkę Boską Bolejącą i św. Jana. Nad postaciami i pod stopami Chrystusa widoczni są aniołowie z atrybutami męki pańskiej. Końce ramion krzyża i drzewce ozdobione są u dołu płaskorzeźbami symboli ewangelistów. Autorem tego dzieła, był prawdopodobnie mistrz Paweł z Gdańska. Pierwotnie rzeźba znajdowała się na belce tęczowej, umieszczonej wysoko pod stropem między nawą główną a prezbiterium. Dzięki temu zapewne, dzieło to ocalało od zniszczenia w okresie reformacji, której towarzyszyły w Słupsku gwałtowne wystąpienia ludności miejskiej. Około połowy XIX wieku, grupę umieszczono na ścianie wschodniej północnej nawy kościoła.