W centrum Starego Miasta znajduje się duży gotycki, bazylikowy, trójnawowy ze sklepieniem gwiaździstym i krzyżowym kościół Mariacki, zbudowany w poowie XIV w., później wielokrotnie przebudowywany.
Z kart historii
- pod koniec XV wieku, na rzecz kościoła miały miejsce fundacje wikariuszy. Powstały w północnej części budynku rząd kaplic z ołtarzami Trzech Króli, Świętego Krzyża i Bożego Ciała
- w końcu XV w. na rzecz tego kościoła miały miejsce fundacje wikariuszy, dzięki
którym powstał po stronie północnej rząd kaplic z licznymi ołtarzami - W 1668 r. rozebrano grożący zawaleniem hełm wieży i zastąpiono go barokowym hełmem wzniesionym przez mistrza Eliasza Gidde, zniszczonym przez burzę w 1703 r.
- duże zmiany w wyglądzie świątyni przyniósł XIX w. W 1803 r. rozebrano kaplice północne, a w 1854 r. kaplice przy wieży
- w latach 1858-1860 dokonano typowej dla tego czasu w Europie regotyzacji. Kościół Mariacki uzyskał neogotycki detal architektoniczny – szczyty nad nawami bocznymi, nowe otwory drzwiowe i okienne wieży, we wnętrzu usunięto zaś wszystkie empory, a chór okrągły przeniesiono pod wieżę. W takim stanie kościół przetrwał do 1945 r.
- w 1945 w czasie pożaru miasta spłonął hełm, wieży i dach, poważnie zostało uszkodzone sklepienie, a wnętrze uległo dewastacji
- nowi parafianie przystąpili do odbudowy zniszczeń. W 1947 roku budowlę przykryto nowym dachem, uporządkowano zniszczenia wojenne i przywrócono pierwotne funkcje świątyni
- w roku 1995 na całym dachu kościoła pojawiła się nowa dachówka
- w latach 2003÷2004 odbudowano kościelną wieżę oraz zrekonstruowano barokowy hełm
Kościół Mariacki w Słupsku, fot. mariacka.slupsk.pl
Charakterystyka kościoła
- masywna sylwetka, a jednocześnie: korpus, prezbiterium i wieża są wyraźnie zaznaczone
- ściany świątyni murowane są z cegieł o charakterystycznym dla gotyku w wątku wendyjskim i polskim
- do południowej ściany korpusu przylega zakrystia i ośmioboczna wieżyczka mieszcząca schody. Korpus budynku pokryty jest dachem dwuspadowym, natomiast wieża czterospadowym
Kościół Mariacki w Słupsku, fot. mariacka.slupsk.pl
Wyposażenie kościoła
- Pierwotne wyposażenie kościoła uległo zagrabieniu i zniszczeniu już w czasie zamieszek na tle religijnym w 1625 roku. Następne, niepowetowane szkody przyniósł rok 1945
- Tylko ze zdjęć znamy barokowy ołtarz główny, o bogato rzeźbionym prospekcie z szeregiem dwustronnie malowanych obrazów. Dzieło zostało wykonane przez słupskiego snycerza Pawła Waltersdorfa (z cechu bursztynników) w 1630 roku
- Do dzisiaj zachowała się późnorenesansowa ambona jego dłuta, z roku 1609 z widocznymi na korpusie i balustradzie, scenami z życia Chrystusa oraz postaciami ewangelistów i świętych. Ornamenty pokrywa polichromia i złocenia. Prawdziwa ozdoba tej ambony – kilkukondygnacyjny ambont, bursztynowa korona z XVII wieku została zdemontowana w czasie wojny i zaginęła
- Do naszych czasów zachowały się także dwa epitafia; z obrazem Ukrzyżowanego i klęczącymi postaciami w bogato rzeźbionej ramie, pochodzące z połowy XVII wieku. Oraz epitafium Szymona Schreodera, przedstawiające upadek Chrystusa pod krzyżem z 1671 roku
- Jednym, zabytkiem z pierwotnego, gotyckiego wyposażenia kościoła jest grupa rzeźbiarska „Ukrzyżowanie”. Przedstawia Chrystusa na krzyżu, a pod nim Matkę Boską Bolejącą i św. Jana. Nad postaciami i pod stopami Chrystusa widoczni są aniołowie z atrybutami męki pańskiej. Końce ramion krzyża i drzewce ozdobione są u dołu płaskorzeźbami symboli ewangelistów. Autorem tego dzieła, był prawdopodobnie mistrz Paweł z Gdańska. Pierwotnie rzeźba znajdowała się na belce tęczowej, umieszczonej wysoko pod stropem między nawą główną a prezbiterium. Dzięki temu zapewne, dzieło to ocalało od zniszczenia w okresie reformacji, której towarzyszyły w Słupsku gwałtowne wystąpienia ludności miejskiej. Około połowy XIX wieku, grupę umieszczono na ścianie wschodniej północnej nawy kościoła
