Pomorze na kartach książki

Ulica Mariacka w Gdańsku - za dnia gwarna i słoneczna, wieczorem spowita mgłą i niezwykle tajemnicza. Wzgórza Szwajcarii Kaszubskiej - latem tętniące życiem, jesienią przypominające o przemijaniu. Pola Kociewia - wiosną zachwycające intensywnym kolorem rzepaku, a zimą z utęsknieniem czekające na cieplejsze dni… Niezwykłe krajobrazy, gotyckie zamki, miasta o różnej historii i architekturze. Pomorze inspiruje artystów - filmowców, malarzy i literatów. I to właśnie tym ostatnim dziś się przyjrzymy. 

Mały Oskar spogląda z wysokiej Wieży Więziennej na Gdańsk. Targ Węglowy, Złota Brama, pobliska Katownia. To jest Wolne Miasto Gdańsk z lat 30. XX wieku. Gdańska plaża, Długie Pobrzeże i w końcu głośne uderzanie pałeczkami w bębenek i pisk głównego bohatera, którego moc rozbija szyby w Złotej Bramie. „Blaszany bębenek”, brawurowa powieść noblisty Güntera Grassa, to najbardziej rozsławiona w świecie książka z Gdańskiem w tle.

Grass, gdańszczanin wychowany we Wrzeszczu, niezwykłym językiem, używając barwnych i zaskakujących metafor opisał wyjątkowy, bo polsko-niemiecko-kaszubski Gdańsk czasu międzywojnia. Pod koniec lat 70. powstała wybitna ekranizacja tej powieści, której podjął się Volker Schlöndorff. W wielu wywiadach reżyser przyznawał, że „Die Blechtrommel” to jest najlepszy film. „Blaszany bębenek” to pierwsza część trylogii gdańskiej. Pozostałe wydawnictwa to „Kot i mysz” oraz „Psie lata”.

Fot.-Depositphotos-belchonock

Fot.-Depositphotos-belchonock

Gdańscy pisarze - Chwin i Huelle

Gdańsk, jako największy ośrodek intelektualny w północnej Polsce, wychował wielu twórców i artystów. Stefan Chwin to wybitny powieściopisarz, wykładowca uniwersytecki, krytyk literacki, historyk literatury. Jego najsłynniejsza i przełomowa powieść „Hanemann” ukazała się w 1995 roku i również opowiada o czasach Wolnego Miasta Gdańska (ale  także o wydarzeniach z końca II wojny światowej i pierwszych lat po 1945 roku). To wielowątkowa opowieść, w której odbija się historia gdańszczan – tak bardzo różna przed wojną i po jej zakończeniu. „Hanemann” przekładany był na wiele języków obcych. Powieść doczekała się również wielu adaptacji teatralnych.

Stefan Chwin, fot. Krzysztof Dubiel, Instytut Książki

Stefan Chwin, fot. Krzysztof Dubiel, Instytut Książki

Kilka lat wcześniej, w 1987 roku, ukazała się również bardzo „gdańska” powieść. To „Weiser Dawidek” Pawła Huelle. Powieść o dzieciństwie, wspomnieniach i pamięci, o poszukiwaniu przez dzieci i dorosłych tytułowego bohatera, która znika w niewyjaśnionych okolicznościach. Powieść Pawła Huelle okrzyknięta została arcydziełem i wpisała się na zawsze do kanonu polskiej literatury.

O historii Gdańska koniecznie należy poczytać w książkach historycznych Brunona Zwarry. To nie tyle pisarz, co dokumentalista i autor wspomnień. Czterotomowa pozycja „Gdańszczanie” to przekrojowe spojrzenie na dzieje miasta i jego mieszkańców, a „Wspomnienia gdańskiego bówki” to subiektywna retrospekcja.

Kaszuby w "Kamerdynerze"

Fot. Pomorskie.eu

Fot. Pomorskie.eu

Kaszuby to własny język i własna literatura. Powieść „Kamerdyner”, nazywana sagą kaszubską, to wielowymiarowe spojrzenie na splątane losy mieszkańców Pomorza: Kaszubów, Polaków i Niemców. Jej autorami są Paweł Paliński, Mirosław Piepka, Michał Pruski i Marek Klat.

O czasie powojennych decyzji, rozbiciu, szukaniu celu i przede wszystkim domu opowiada również wydawnictwo „1945. Wojna i pokój” Magdaleny Grzebałkowskiej. To literatura faktu najwyższych lotów. Choć autorka przywołuje wydarzenia z różnych części odbudowującej się z powojennych zgliszcz Polski, znalazło się również sporo miejsca na historie z Pomorza (choćby wielki zimowy exodus przez Zalew Wiślany). Pisząc o Pomorskim na kartach książki nie sposób nie przywołać także postaci Anny Łajming , pisarki związanej z Kaszubami nie tylko poprzez literaturą ale przede wszystkim życiorys. Urodzona w Przymuszewie w 1904 roku, w swych dziełach opisywała losy małej ojczyzny na przełomie wieków. Przeplatając język polski językiem kaszubskim ukazywała realia tutejszej wsi sprzed I i II wojny światowej.

Zobacz także: Pomorskie w kadrze

Pomorze inspiruje twórców do osadzania tu fabuły swoich powieści. Do listy książek z Pomorzem w tle dopisać należy m.in. kryminał Katarzyny Bondy pt. „Pochłaniacz”, thriller Zofii i Jana Puszakrow „Sopot 1939. Starcie wywiadów” czy gdyńską opowieść Janusza Grabowskiego „Przesyłka znad Bosforu”.

Warto zajrzeć do księgarni i zatopić się trójmiejski i pomorski świat przedstawiany w książkach.

W pobliżu

Ulubione

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji.

Klikając w ikonę serca dodasz pozycję do ulubionych.

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji

Odkryj

Gastronomia

Noclegi