Architektura Sopotu wyróżnia się na tle Trójmiasta – odmienna od gotycko - barokowego Gdańska i modernistycznej Gdyni, tworzy unikalny styl, będący wynikiem rozwoju kurortu w czasach rozkwitu eklektyzmu pod koniec XIX i na początku XX wieku.
Klasycyzm i XIX wieku
Najstarsze sopockie zabytki letniskowe, jak dwór Sierakowskich, reprezentują klasycyzm. Dawne domy mieszkańców były niewielkie, drewniano-murowane, o prostej formie – taki był Sopot w czasach, gdy Jean Georg Haffner zakładał tu kurort. W drugiej połowie XIX wieku, wraz z rosnącą popularnością uzdrowiska, architektura zaczęła się zmieniać – pojawiły się nowe style i inspiracje.
Willa Claaszena, fot. Muzeum Sopotu,
Styl szwajcarski
W XIX wieku termin „uzdrowisko” najbardziej kojarzono ze Szwajcarią – i właśnie ten alpejski klimat zaczęto odtwarzać również w Sopocie. Styl szwajcarski odcisnął piętno na architekturze miasta: pojawiły się drewniane detale, spadziste dachy i werandy przywołujące na myśl górskie kurorty.
Eklektyzm i secesja
Szczyt rozkwitu sopockiego eklektyzmu przypadł na przełom XIX i XX wieku. Modny wówczas „romantyczny historyzm”, łączący elementy różnych epok, idealnie pasował do dynamicznie rozwijającego się uzdrowiska. Fasady zdobiono wykuszami, wieżyczkami, balkonami i dekoracyjnymi gzymsami – co sprzyjało nadaniu Sopotowi niepowtarzalnego klimatu. Z czasem pojawiły się też elementy secesji, widoczne głównie w detalach i ornamentyce.
ODKRYJ Z NAMI HISTORIĘ UZDROWISKA W SOPOCIE
Sopocka architektura, fot. pomorskie.travel
Podatek za dekorację
Ciekawostką jest fakt, że władze miasta obniżały podatki właścicielom domów, którzy inwestowali w dekoracyjne elewacje. Była to skuteczna metoda na kreowanie atrakcyjnej przestrzeni miejskiej.
Sopockie uliczki, fot. pomorskie.travel
Do dziś Sopot dba o zachowanie spójności architektonicznej. Nowe inwestycje wpisują się w historyczny charakter miasta, choć – jak zawsze – nie brakuje dyskusji wokół współczesnych realizacji.
ODKRYWAJ Z NAMI GDYŃSKI MODERNIZM
Sopot szczęśliwie uniknął większych zniszczeń w trakcie II wojny światowej, przez co większość budynków przetrwała trudny czas wojny. Współczesny Sopot nie tylko dba o architektoniczne dziedzictwo przeszłości, ale również pilnuje, by nowe budynki nie raziły nowoczesnością i wkomponowały się w klimat miasta – uzdrowiska.
Sopockie kamienice, fot. pomorskie.travel
Po dziś dzień jest to miejsce, gdzie buduje się ładnie, choć oczywiście są tacy, którzy krytykują poszczególne realizacje. Połączenie wielkomiejskości głównych ulic z przytulną architekturą zaułków i monumentalnymi, ale nawiązującymi do przeszłości obiektami kurortu – to właśnie cechy sopockiego stylu uzdrowiskowego.
Nowoczesny styl sopocki, fot. pomorskie.travel
