Powstanie NSZZ Solidarność było realizacją jednego z 21 postulatów strajkujących pracowników Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku. Oryginalne tablice z wypisanymi 21 postulatami, zostały wpisane na listę "Pamięć Świata" do dziś zobaczymy w Gdańsku.
Tablice z 21 postulatami, fot. Pomorskie Travel
Drogę do porozumienia otworzył wybuch strajku solidarnościowego w Stoczni Gdańskiej, której pracownicy ujęli się za koleżanką Anną Walentynowicz, suwnicową wyrzuconą z pracy za działalność opozycyjną. Wkrótce strajk stoczniowy stał się strajkiem ogólnopolskim, kiedy to załogi zakładów pracy z całej Polski jedna po drugiej przystępowały do niego.
Zebrani w sali BHP Stoczni Gdańskiej im. Lenina przedstawiciele strajkujących utworzyli Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który stał się siłą, z jaką władza musiała się liczyć. Negocjacje trwały długo i toczyły się w nieprzyjaznej atmosferze. Skończyły się one zwycięstwem strajkujących: władze partyjne i państwowe przystały na część postulatów protestujących pracowników spisanych przez komitet strajkowy. Zakładał on utworzenie wolnych, a więc niezależnych od władzy państwowej związków zawodowych. W ten sposób idea solidarności pomiędzy członkami gnębionego przez system społeczeństwa zmaterializowała się w postaci ruchu społecznego, którego rozmiarów, zasięgu i znaczenia nikt się chyba wówczas nie spodziewał.
Logo Solidarności, zaprojektowane przez Jerzego Janiszewskiego na długie lata miało stać się symbolem walki zwykłych ludzi o swoje prawa.
We wrześniu 1981 r.w Hali Olivia w Gdańsku miał miejsce pierwszy zjazd NSZZ Solidarność. W czasie tego posiedzenia wybrano przewodniczącego, którym został przywódca strajku w Gdańskiej Stoczni – elektryka Lech Wałęsa.
Euforia częściowego zwycięstwa nad systemem nie trwała jednak długo. Lawinowo pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, ponawiane strajki, rosnący chaos polityczny – to wszystko doprowadziło do wprowadzenia w grudniu 1981 r. stanu wojennego, który na całe lata zahamował procesy rozpoczęte wraz z powstaniem Solidarności.
Solidarność przeszła do podziemia i przez całe lata 80. była główną organizacją opozycyjną, by ponownie pojawić się na głównej scenie zdarzeń tuż przed upadkiem systemu, z którym walczyła przez całe lata.
Plac Solidarności, fot. Pomorskie Travel/M. Ochocki
Na trasie gdańskich śladów Solidarności nie może zabraknąć Placu Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców Grudnia 70′ oraz okalającego muru z inskrypcjami, Bramy nr 2 – dawnej głównej bramy wejściowej, gdzie znajdowało się biuro przepustek. Przejście przez nią prowadzi nas dziś do Sali BHP – miejsca podpisania porozumień sierpniowych i do budynku Europejskiego Centrum Solidarności z wystawami stałymi, na jednej z nich wyeksponowana jest Tablica 21 postulatów.
Nieco dalej od Placu Solidarności mieści się kościół św. Brygidy który przez cały okres represji w okresie i po stanie wojennym był miejscem gromadzenia się opozycjonistów. Tam również oglądać można pamiątki z wczesnego okresu funkcjonowania Solidarności i innych ruchów opozycyjno-patriotycznych.
W 2018 roku Stocznia Gdańska jako miejsce narodzenia Solidarności zostały wpisanie na listę Pomników Historii.
Europejskie Centrum Solidarności fot. Pomorskie Travel
