Postać św. Jakuba starszego, a zwłaszcza jego patronat nad pielgrzymstwem wraz z najważniejszym sanktuarium w Santiago de Compostella, był przez setki lat osią, wokół której skupiały się zjawiska bardzo znaczące dla kształtu kultury europejskiego chrześcijaństwa.
Poza aspektem religijnym we wszelkich jego przejawach, pielgrzymowanie do grobu św. Jakuba w Hiszpanii stanowiło trudny do przecenienia czynnik integrujący członków rozmaitych grup etnicznych, tworzących kulturową mozaikę średniowiecza europejskiego.
Setki kilometrów szlaków pielgrzymich, wędrowanie przez obce kraje, poznawanie ludzi różniących się językiem i obyczajem, ale wiedzionych wspólną ideą – to wszystko budziło świadomość ponadetnicznych wartości ludzkich i cywilizacyjnej wspólnoty. Opowieści – te autentyczne i te nieco ubarwione – przynoszone w rodzinne strony przez pielgrzymów, niezależnie od tego czy faktycznie dotarli do Compostelli, czy utknęli gdzieś po drodze, były źródłem wiedzy o świecie, zaspakajającej odwieczny ludzki głód poznania.
Mimo, że jednocząca się obecnie Europa wśród swoich patronów nie wymienia św. Jakuba, to wpływ jego kultu na zjawiska integracji europejskiej przed wiekami był tak duży, że bez trudu można uznać go za patrona tego procesu w ciągu całej, burzliwej historii kontynentu.
Ziemia Lęborska, oddalona o tysiące kilometrów od Santiago de Compostella, ale leżąca na ważnym szlaku wiodącym do tego sanktuarium, była ośrodkiem pielgrzymek i jakubowego kultu już w średniowieczu. Lębork i jego najbliższa okolica mają też swój udział w renesansie pątnictwa, do którego wezwał w 1982 r. w Compostelli najsłynniejszy pielgrzym XX wieku – papież Jan Paweł II.
Wśród lęborskich kontekstów jakubowych na pierwsze miejsce wysuwa się istniejąca od XIV wieku parafia św. Jakuba Apostoła wraz ze swoim zabytkowym, gotyckim kościołem. Od połowy lat 90., nawiązując do tradycji średniowiecznej, Lębork organizuje Jarmark Odpustowy św. Jakuba, który jest imprezą o charakterze ogólnomiejskim. Św. Jakub Apostoł jest zresztą od końca lat 90. oficjalnym patronem miasta. Władze samorządowe zadbały też o wytyczenie szlaku kulturowego pod nazwą „Pomorska Droga św. Jakuba”, będącego od niedawna częścią dużego projektu, w którym partnerami są, oprócz gmin powiatu lęborskiego, również organizacje i instytucje z Litwy i Niemiec.
Lębork i Ziemia Lęborska odnajdują w postaci św. Jakuba i wszystkich towarzyszących jego dawnemu i obecnemu kultowi zjawiskach wartości służące nie tylko rozwojowi regionu i jego promocji, ale budowaniu ponadregionalnych więzi współpracy i kontaktów.
