Jest to jeden z najcenniejszych pomników architektury późnorenesansowej, o widocznych wpływach niderlandzkich i włoskich. Forma i symbolika bramy nawiązują do tradycji klasycznych. Pozbawiona funkcji obronnych stała się ona swego rodzaju łukiem tryumfalnym, alegorią bogactwa i potęgi miasta. Ten wspaniały łuk triumfalny o dwóch kondygnacjach kolumn wiedzie na reprezentacyjną ulicę Długą. Niegdyś przez Złotą Bramę wjeżdżały do Gdańska orszaki królewskie.
Obie fasady budowli są niemal identyczne. W dolnej kondygnacji, z arkadowym przejazdem i symetrycznymi przejściami po bokach, widnieją kolumny jońskie osadzone na wysokich cokołach. W górnej, podzielonej rzędem arkadowych okien, widać kolumny korynckie. Jasnopopielate ściany pokrywają niderlandzkie elementy zdobnicze: stylizowane owoce, warzywa, szyszki i inne motywy roślinne
Nad głównym przejściem po obu stronach bramy wita barwny herb Gdańska. Na attyce od strony Przedbramia wyrastają kamienne rzeźby dłuta Piotra Ringeringa, symbolizujące Pokój, Wolność, Bogactwo i Sławę. Od strony ul. Długiej królują zaś Zgoda, Sprawiedliwość, Pobożność i Roztropność. Również tutaj widnieje łacińska maksyma głosząca, że „Zgodą małe państwa rosną, przez niezgodę wielkie upadają”.
W okresie 1803-1872 Złota Brama służyła za siedzibą Szkole Sztuk Pięknych, kierowanej m. in. przez Johana Schultza – słynnego rytownika gdańskiego. Cenny zabytek uległ poważnym uszkodzeniom podczas ostatniej wojny. Odbudowany został w latach pięćdziesiątych i wraz z przyległym Dworem św. Jerzego przekazany na potrzeby Stowarzyszenia Architektów Polskich.
Galeria
