Bytów od wieków był miastem wielokulturowym, zlokalizowanym na pograniczu państw. O bogatej historii miasta świadczą losy niewielkiej świątyni pochodzącej z XVII w. Prawdopodobnie na miejscu obecnej świątyni, w czasach średniowiecza istniała drewniana świątynią Świętego Jerzego wraz ze szpitalem i przytułkiem dla chorych.
Po II Wojnie Światowej Bytów znalazł się w granicach Polski. Miejscowa ludność niemiecka, w tym większość bytowskich ewangelików została wysiedlona. Niemcy opuścili Bytów i okolice, pozostawiając swoje domy, gospodarstwa oraz świątynię. W wyniku „Akcji Wisła” na ziemię bytowską trafili Ukraińcy zamieszkujący południowo – wschodnią Polskę. Tym sposobem protestantów zastąpili greko-katolicy.
Parafia greko – katolicka działa w Bytowie od lat 50-tych. Po remoncie w latach 80 – tych, była protestancka świątynia stała się cerkwią greko – katolicką. Wschodniego charakteru nadała budowli kopuła w stylu architektury bizantyjskiej.
Z kościołem związana jest działalność Szymona Krofeya (od jego nazwiska pochodzi nazwa bytowskiej monety pamiątkowej), który był pastorem, pisarzem religijnym, nauczycielem i rektorem miejscowej szkoły. To własnie on jest autorem przekładu katechizmu Marcina Lutra na język kaszubski. Był wiernym obrońcą języka kaszubskiego, starał się aby regionalna gwara znajdowała swoje miejsce we wszystkich dziedzinach życia, dzięki jego zaangażowaniu jeszcze do połowy XIX wieku w świątyni obywały się msze w języku kaszubskim.
Autor: J.Musioł, Dep. Turystyki, UMWP
Foto: M.Bieliński, Dep. Turystyki, UMWP
