Historia Muzeum Kaszubskiego związana jest z pasją kolekcjonerską Franciszka Tredera oraz Franciszki Majkowskiej.
Franciszek Treder założyciel muzeum
Urodził się w 1903 r. w Łączyńskiej Hucie k. Kartuz, a zmarł w 1980 r. w Gdyni. Już przed II wojną światową władze powiatowe w Kartuzach zastanawiały się nad utworzeniem w mieście Muzeum Kaszubskiego. Wybuch drugiej wojny światowej udaremnił jednak te plany . W ponownym zbieraniu Trederowi pomogli m.in.: Franciszka Majkowska, mecenas Wiktor Hirsch, dr Henryk Kotowski, Robert Komkowski, Aleksander Arendt, Feliks Marszałkowski. Utworzyli oni w 1947 r. Towarzystwo Miłośników Muzeum Kaszubskiego im. dr Aleksandra Majkowskiego w Kartuzach.
Muzeum Kaszubskiemu przydzielono budynek poniemiecki opuszczony przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. W nim to do dziś mieści się Muzeum Kaszubskie. Oficjalne otwarcie Muzeum Kaszubskiego nastąpiło w dniu 1 maja 1947 roku, a od 01 stycznia 1950 r. Muzeum Kaszubskie zostało upaństwowione, a Towarzystwo zlikwidowane. Treder został mianowany kierownikiem i pracownikiem merytorycznym Muzeum. Dla turystów i mieszkańców Kaszub stał się on człowiekiem-legendą i badaczem kaszubszczyzny.
Czytaj więcej: Historia Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach
Zbiory Muzeum Kaszubskiego
Na wystawy przeznaczone są parter i piętro budynku głównego. Do zwiedzania udostępnione jest siedem sal wystawowych, sklep muzealny, toaleta.
Parter
Eksponaty związane z XIX wiecznymi zajęciami Kaszubów rybołówstwo, rolnictwo i gospodarstwo domowe. Na parterze zapoznamy się z historią Kartuz z lat 1582 – 1953.
– Rybołówstwo wiele zasobnych w ryby jezior kaszubskich, było naturalnym miejscem pracy rybaków. Zobaczymy liczne narzędzia i sprzęt używany przez nich taki jak sieci, czółna, kosze na ryby i wiklinowe pułapki na raki.
– Gospodarstwo domowe tu zobaczymy wyposażenie kuchni, poznamy jak przechowywano wyrabiano i przetwarzano żywność. Kredens kuchenny, wagi, maselnice, tłuczki, czerpaki do wody, młynki, tarki.
– Rolnictwo główne elementy wystawy związane są z uprawą roli, prezentowane są: pługi, brony, radło, kleki. Ciekawie prezentują się buty końskie.
- Garncarstwo najstarszy dziedzina sztuki ludowej, zobaczymy tu koło garncarskie, gotowe wyroby: kafle piecowe, wazony, naczynia kuchenne. Rozpoznamy wyroby ceramiczne najbardziej znanych rodzin z regionu.
Piętro
Tu zapoznamy się ze zwyczajami, tradycją i sztuką ludową.
- poznamy instrumenty muzyczne: burczybas czy też diabelskie skrzypce
- wyroby z rogu: tabakiery,
- zapoznamy się z tkactwem, haftem, strojem ludowym,
- zobaczymy co znajdowało się w posagu panny młodej
- wejdziemy do Izby kaszubskiej i pracowni kowala