Dom z wieżyczką przy ulicy Goyki w Sopocie to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w tej nadmorskiej miejscowości. Znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Goyki i 3 Maja budynek ten, znany również jako Willa Jünckego lub potocznie Zameczek, wyróżnia się swoją wieżyczką, która przywodzi na myśl średniowieczne zamki i pałace.
W tym obiekcie można skorzystać z Pomorskiej Karty Turysty oferującej szereg atrakcyjnych zniżek i korzyści. Karta umożliwia bezpłatne lub tańsze wejście do wielu muzeów, galerii oraz innych atrakcji turystycznych w regionie Pomorza.
Historia sopockiego „Zameczku”
Budowę willi rozpoczęto w 1877 roku z inicjatywy Friedricha Wilhelma Jünckego – gdańskiego kupca, właściciela składów win oraz restauracji Ratskeller w podziemiach Dworu Artusa, a także kolekcjonera sztuki. Jak na konesera wina przystało, w „Zameczku” zaprojektowano specjalną piwniczkę na wino. Oprócz niej, w podziemiach znajdowały się kuchnia, spiżarnia, skład węgla oraz pokoje dla służby.
Główne wejście prowadziło do reprezentacyjnego holu, z którego można było przejść do jadalni, salonu i pokoju dziennego. Pierwsze piętro stanowiło część prywatną – znajdowały się tam sypialnie gospodarzy, pokój córki połączony z pokojem guwernantki, garderoba, gabinet oraz łazienki. Strych wykorzystywano jako suszarnię i przestrzeń dla służby.
Cała posiadłość otoczona była dwuhektarowym parkiem. Rezydencję wzbogacały drewniane tarasy i balkony, a kolejne inwestycje Jünckego obejmowały m.in. staw, oranżerię, winiarnię, oficynę dla ogrodnika i powozownię.
Willa przy Goyki 3 to znakomity przykład eklektyzmu z silnymi wpływami neogotyku i neorenesansu, fot. Pomorskie Travel
Losy Willi Jünckego
- 1877 – 1903 – willa pełniła funkcję rodzinnej rezydencji. Po śmierci Friedricha Jünckego zamieszkała tu jego żona Amanda z adoptowaną córką Elise Pauline.
- 1922 – parter budynku wynajmował Herald Koch, konsul Wolnego Miasta Gdańska.
- 1941 – 1942 – mroczny okres w historii willi: budynek został przejęty przez NSDAP (Narodowosocjalistyczną Niemiecką Partię Robotników).
- 1945 – 1957 – po wojnie funkcjonował tu żłobek, a następnie przekształcono budynek w mieszkania komunalne.
- W późniejszych latach willę poddano gruntownej renowacji – odtworzono oryginalne elementy wnętrz oraz detale architektoniczne. W dawnej powozowni powstała biblioteka publiczna.
Goyki 3 Art. Inkubator, fot. Pomorskie Travel
Wydarzenia na Goyki 3 - współczesna funkcja budynku
W 2019 roku powołano instytucję kultury Goyki 3 Art Inkubator, która od 2021 roku ma swoją stałą siedzibę właśnie w Willi Jünckego – Domu z Wieżyczką. Jej misją jest promowanie kultury, edukacji artystycznej oraz wspieranie środowisk twórczych – lokalnych, krajowych i zagranicznych.
Dziś Goyki 3 to dynamiczna przestrzeń kultury i sztuki, w której odbywają się m.in.:
- Festiwal Literacki Sopot
- Zwiedzanie willi z przewodnikiem
- Spotkania autorskie i debaty
- Warsztaty twórcze i artystyczne
- Wystawy i rezydencje artystyczne
W budynku mieszczą się pracownie artystyczne, pomieszczenia biurowe oraz przestrzenie wielofunkcyjne, które są udostępniane twórcom na czas realizacji ich projektów. Parter willi przeznaczony jest na sale ekspozycyjne i przestrzenie wystawiennicze, a w piwnicy funkcjonują m.in. pracownie sitodruku. W czytelni na miejscu można przeglądać literaturę poświęconą sztuce i kulturze oraz prasę kulturalną.
Szczegółowe informacje na temat wydarzeń i aktualnych projektów można znaleźć na stronie internetowej Goyki 3 Art Inkubator.
