UNESCO w województwie pomorskim

Zapraszamy do odwiedzenia Pomorskiego i zapoznania się z Listą Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obiekty te stanowią wspólne dobro ludzkości. W województwie pomorskim znajdziemy obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, Krajowej Listy Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, Światowej Listy Rezerwatów Biosfery UNESCO oraz Światowej i Krajowej Listy Programu "Pamięć Świata".

Na Liście Światowego Dziedzictwa wpisane są obiekty kultury, przyrodnicze i o charakterze mieszanym kulturowo – przyrodniczym.

Dziedzictwo kulturowe UNESCO umownie dzieli się na:

  • dziedzictwo materialne w tym zabytki nieruchome (w tym Światowe Dziedzictwo) i ruchome;
  • dziedzictwo niematerialne „przekazywane przede wszystkim za pomocą przekazu ustnego i tradycji”, zabytki piśmiennictwa, które są przedmiotem programu „Pamięć Świata”.

Pomorskie obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO

Zamek Krzyżacki w Malborku wpisany w 1997 roku

Zamek w Malborku. fot. Pomorskie.Travel/Mateusz Ochocki

Pomorskie wpisy na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

Hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej, wpisane w 2015 roku.

Kaszëbsczé wësziwanié żukòwsczégò sztélu, ręczne hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej jest jednym ze starszych elementów kultury na Kaszubach. Wiedza i umiejętności związane z nim przekazywane są z pokolenia na pokolenie i stale odtwarzane przez hafciarki, które uznają je za ważną część kaszubskiego dziedzictwa. Dziedzictwo to jest żywe, a kaszubskie artystki ludowe wciąż tworzą nowe konfiguracje elementów haftu i wymyślają nowe wzory.

Kaszubska Gwiôzdka, rok wpisu na Krajową listę: 2019

Jednym ze świątecznych obyczajów na Kaszubach jest Gwiôzdka, czyli odwiedzanie domów przez grupy kolędnicze w dzień Wigilii Bożego Narodzenia. Zespoły gwiôzdek liczą zazwyczaj od 10 do 15 kawalerów w wieku od 15 do 30 lat. Kolędowanie zaczyna się w wigilijne popołudnie i trwa niemal do Pasterki. W tym czasie odwiedzanych jest kilkadziesiąt gospodarstw z własnej i sąsiednich wsi. Przez wszystkie lata chodzenia z gwiôzdką jej członkowie nie uczestniczą w wieczerzach wigilijnych przygotowywanych w rodzinnych domach.

Carillonowa muzyka w Gdańsku, data wpisu na Krajową listę: 30 grudnia 2020.

Carillon to zespół co najmniej 23 dużych dzwonów wieżowych, na których można grać ręcznie, przy pomocy klawiatury połączonej systemem drutów i przekładni z sercami dzwonów. Standardowy instrument, taki jak ten znajdujący się w kościele pw. św. Katarzyny w Gdańsku, liczy 50 dzwonów ważących łącznie prawie 16 ton. Oprócz tego w Gdańsku jest drugi instrument – w wieży Ratusza Głównego Miasta – 37 dzwonów oraz carillon mobilny, złożony z 48 dzwonów. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, posiadającym carillony, na których można koncertować.

Haft kaszubski, fot. Krzysztof Mystkowski

Haft kaszubski, fot. Krzysztof Mystkowski

Pomorskie na Światowej Liście Programu "Pamięć Świata"

Na Światowej Liście Programu „Pamięć Świata” znajduje się siedemnaście obiektów dziedzictwa dokumentacyjnego zgłoszonych przez Polskę:

Wpisane w 2003 roku: Tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980, przechowywane przez Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku wraz z kolekcją dokumentów „Narodziny Solidarności – masowego ruchu społecznego”, będącą własnością Ośrodka KARTA w Warszawie. Tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980 stanowią dokumentalne świadectwo ruchu społecznego, który, stosując pokojowe metody działania, przyczynił się do upadku systemu realnego socjalizmu i porządku jałtańskiego. Obecnie Tablice znajdują się na wystawie stałej w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.

Tablice z 21 postulatami, fot. Pomorskie Travel

Tablice z 21 postulatami, fot. Pomorskie Travel

Pomorskie na Polskiej Liście Krajowego Programu UNESCO Pamięć Świata,

Oprócz międzynarodowej Listy, w ramach Programu Pamięć Świata tworzone są rejestry gromadzące obiekty o szczególnym znaczeniu dla poszczególnych krajów lub regionów świata. W 2014 roku w Warszawie, podczas uroczystości w Pałacu Prezydenta RP, została zainaugurowana Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata,

W 2016 roku, w ramach drugiej edycji, na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata wpisane zostały:

Mszał Zakonu Krzyżackiego z Biblioteki Mariackiej w Gdańsku – bogato zdobiony XV-wieczny mszał krzyżacki wykorzystywany do celów liturgicznych w Kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku, przechowywany w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk;

W 2018 roku, w ramach trzeciej edycji, na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata wpisanych zostało 21 obiektów:

 – Dokumenty związane z budową portu w Gdyni (1921-1927): ustawa z 23 września 1922 r. o budowie portu w Gdyni, protokół 93-go posiedzenia Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej z 21 sierpnia 1922 r., sprawozdanie stenograficzne z 339 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z dnia 23 września 1922 r. dotyczące ustawy o budowie portu w Gdyni, projekty portu z 1924 i 1925 r. oraz księga pamiątkowa z lat 1921–1927 – dotyczą budowy niezależnego, nowoczesnego portu, jako warunku bezpieczeństwa i rozwoju odrodzonego państwa; miejsce przechowywania: Archiwum Akt Nowych i Muzeum Miasta Gdyni.

W 2021 roku, w ramach czwartej edycji, na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata wpisanych zostało 15 obiektów, u Nas dwa:

  • Dokument Przemysła II z 15 sierpnia 1295 roku – z zasobu Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie
  • 5 unikatowych egzemplarzy dzieł Jana Heweliusza (1647-1690) z zasobu Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej

Pomorskie na Światowej Liście Rezerwatów Biosfery UNESCO

Z jedenastu obiektów  ze  Światowej Listy  Rezerwatów Biosfery UNESCO, w naszym województwie są dwa obiekty:

  •  Słowiński Rezerwat Biosfery, wpisany w 1996roku. W skład rezerwatu wchodzą przymorskie jeziora, bagna, łąki, nadmorskie lasy i wydmowy pas mierzei wraz z ruchomymi wydmami między Łebą a Czołpinem.
  •  Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie, wpisany w 2010. Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie jest jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce. W obrębie rezerwatu występuje szereg cennych siedlisk przyrodniczych, m.in. kwaśne buczyny, żyzne buczyny, brzeziny bagienne, dąbrowy acidofilne, bory chrobotkowe torfowiska przejściowe i wysokie, śródlądowe murawy napiaskowe, jeziora lobeliowe, dystroficzne, ramienicowe, suche wrzosowiska. Są to układy ekologiczne typowe dla niżowych obszarów Europy Środkowej, w których występuje wiele rzadkich, reliktowych i chronionych gatunków roślin i zwierząt.
Bory Tucholskie, Rezerwat biosfery, fot. PNBT/A. Turowska

Bory Tucholskie, Rezerwat biosfery, fot. PNBT/A. Turowska

Wrzosowisko, rezerwat biosfery Bory Tucholskie, fot. PNBT/K. Lubińska

Wrzosowisko, rezerwat biosfery Bory Tucholskie, fot. PNBT/K. Lubińska

Słowiński National Park, photo: Pomorskie Travel

Słowiński National Park, photo: Pomorskie Travel

Słowiński National Park, photo: A. Demczak

Słowiński National Park, photo: A. Demczak

Sieci Miast Kreatywnych UNESCO

Gdynia w Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Filmu. Decyzję tę ogłosiło biuro UNESCO Creative Cities Network w Paryżu 8 listopada 2021 roku.

Najbardziej znanym festiwalem jest Festiwal Polskich Filmów Fabularnych.  Jego historia sięga 1974 roku, początkowo był w Gdańsku, a od 1987 roku w Gdyni.

W ramach Sieci Miast Kreatywnych UNESCO Gdynia planuje rozwijać projekty lokalne i międzynarodowe. Członkostwo w tej elitarnej organizacji tworzy okazję do nawiązania kontaktów, wymiany doświadczeń i partnerstwa z innymi podobnymi miastami aktywnie działającymi na polu filmu z całego świata.

Festiwal Filmów Fabularnych w Gdyni, fot. Pomorskie Travel/M. Ochocki/KFP

Festiwal Filmów Fabularnych w Gdyni, fot. Pomorskie Travel/M. Ochocki/KFP

W pobliżu

Ulubione

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji.

Klikając w ikonę serca dodasz pozycję do ulubionych.

Niestety, nie masz jeszcze dodanych, ulubionych pozycji

Odkryj

Gastronomia

Noclegi