Powiat człuchowski to miejsce, gdzie historia i tradycja drewnianej architektury sakralnej łączą się z malowniczymi krajobrazami jezior. W tej okolicy znajduje się aż 22 drewnianych kościołów, które są świadectwem przemian religijnych od XVI wieku. Szlak drewnianych kościołów, biegnący wokół jezior Szczytno i Krępsko, to doskonała propozycja na wycieczkę.
Szlakiem drewnianych kościołów
Wydaje się, że na Pomorzu Wschodnim niemal brak już zabytków architektury drewnianej. Tymczasem w powiecie człuchowskim są aż 22 kościoły, które są w całości lub częściowo wykonane z drewna. Są one świadectwem przemian religijnych, jakie zachodziły w tym rejonie od XVI wieku. Zapraszamy w podróż do kilku z nich. To dobra propozycja na wycieczkę rowerową ponieważ okolica leży w sąsiedztwie malowniczego kompleksu jezior. Wejście do kościołów najlepiej wcześniej zaplanować, dzwoniąc do parafii.
Krępsk, fot. P. Kowalewski
Gwieździn
Korzenie tej wsi sięgają czasów krzyżackich. Pod koniec XVII-wieku na fali kontrreformacji wybudowano tu kościół św. Marcina. Współfundatorem był starosta człuchowski i hetman wielki wojsk litewskich, Michał Kazimierz Radziwiłł. Półtora wieku później kościół powiększono o część konstrukcji szkieletowej i dobudowano wieżę. Barokowy ołtarz, empora chóru i prospekt organowy pochodzą z XVIII wieku. Nieopodal Gwieździna leży malownicze i duże (ponad 6000 ha) jezioro Szczytno. Kąpielisko strzeżone znajduje się w miejscowości Rzewnica. Można tu wypożyczyć sprzęt wodny chociażby po to, aby odwiedzić Wyspę Zamkową. Do dziś są tu widoczne ślady po jednym z najważniejszych grodów na Pomorzu Wschodnim – Szczytno. Przystań kajakowa i niestrzeżone kąpielisko znajduje się również po drugiej stronie Gwieździna nad jeziorem Krępsko.
Gwieździn, fot. P. Kowalewski
Krępsk
Kościół św. Jakuba Apostoła w Krępsku pochodzi z XVIII wieku. Nawa i prezbiterium zbudowano z belek kładzionych wieńcami jeden na drugi. W zachodnią część konstrukcji wkomponowano wieżę. Pośród barokowego wyposażenia warto zwrócić uwagę na ambonę przeniesioną z pokrzyżackiego zamku w Człuchowie, inskrypcje fundatorów na belce tęczowej i ozdobione kurdybanem antepedium ołtarza.
Krępsk, fot. P. Kowalewski
Olszanowo
Wyjątkowy, bo maleńki kościół postawili w Olszanowie w XVI wieku protestanci, zapewne wspierani przez propagatora luteranizmu, starostę człuchowskiego Stanisława Latalskiego. Salowy kościół ma powierzchnię zaledwie 45 m2. Budowlę stanowi drewniany szkielet wypełniony cegłą. Wyposażenie jest barokowe. Kościół od 1947 jest świątynią katolicką.
Przechlewo
Prawdopodobnie pierwszy kościół istniał w Przechlewie już w XIV wieku. Obecny szkieletowy kościół św. Anny pochodzi z 1720 roku. Pod koniec XIX wieku rozbudowano go o murowane nawy boczne. Pośród późnobarokowego wyposażenia kościoła warto zwrócić uwagę na płytę nagrobną Prądzyńskich (kaszubska szlachta zagrodowa) i malarską dekorację stropu. Przechlewo leży nieopodal Jeziora Końskiego, gdzie znajduje się dobre kąpielisko i wypożyczalnia sprzętu wodnego. Akwen łączy się z jeziorami Szczytno i Krępsko i leży na szlaku kajakowym Brdy.
