Bushcraft, czyli sztuka przetrwania w dzikiej przyrodzie, to nie tylko pasja, ale także sposób na głębsze połączenie z naturą. W ostatnich latach coraz więcej osób odkrywa uroki życia na łonie natury, ucząc się praktycznych umiejętności, które pozwalają na bezpieczne i świadome przetrwanie w lesie, górach czy nad wodą.
W województwie pomorskim, które obfituje w malownicze tereny leśne, jeziora oraz rzeki, bushcraft staje się nie tylko formą aktywności na świeżym powietrzu, ale także sposobem na aktywną turystykę.
Czym jest bushcraft?
Bushcraft to szeroki zakres umiejętności, które pomagają przetrwać w dziczy. Składają się na niego m.in. budowanie schronienia, rozpalanie ognia bez użycia zapałek, nawigowanie bez kompasu, zdobywanie wody pitnej, a także rozpoznawanie jadalnych roślin i zwierząt. Choć bushcraft jest w dużej mierze związany z przetrwaniem, to jest to także sposób na naukę życia w zgodzie z naturą, z szacunkiem do środowiska.

Bushcraft w Pomorskiem, fot. B. Kraszewski/Pomorskie.Travel

Bushcraft w Pomorskiem, fot. B. Kraszewski/Pomorskie.Travel
Celem bushcraftu jest nie tylko przetrwanie w trudnych warunkach, ale także zrozumienie ekosystemów, w których się poruszamy. W odróżnieniu od survivalu, który często koncentruje się na ekstremalnych sytuacjach, bushcraft skupia się na technikach, które pozwalają żyć w harmonii z przyrodą, bez jej niszczenia.
Jak zacząć przygodę z bushcraftem?
Zanim wyruszymy na dzikie szlaki, warto zdobyć podstawową wiedzę na temat bushcraftu. Oto kilka kroków, które pozwolą Ci rozpocząć swoją przygodę:
- Zdobądź wiedzę: Najpierw warto zgłębić teorię. Istnieje wiele książek i kursów dotyczących bushcraftu. Warto także oglądać filmy instruktażowe i uczestniczyć w forach internetowych, gdzie doświadczeni miłośnicy bushcraftu dzielą się swoją wiedzą.
- Zainwestuj w odpowiedni sprzęt: Choć bushcraft opiera się na wykorzystywaniu naturalnych zasobów, w niektórych sytuacjach niezbędne będą narzędzia. Warto zainwestować w dobrej jakości nóż, kompas, sprzęt do rozpalania ognia oraz odpowiednią odzież i obuwie. Poczytaj też o praktycznym zastosowaniu tarpów (płach biwakowych), hamaków do bushcraftu (różnią się one budową i technika leżenia od klasycznych hamaków ogrodowych!) i tzn bivy (czyli minimalistyczne schronienia mieszcżące jedynie matę lub mały mater oraz śpiwór)
- Rozpocznij od prostych umiejętności: Pierwszymi krokami w bushcrafcie mogą być nauka rozpalania ognia (wcześniej zorientuj się, że jesteś w miejscu w którym można robić to legalnie – jak to sprawdzić? Informację o tym znajdziesz kilka akapitów poniżej), budowanie schronienia czy przygotowanie posiłków na ognisku. Warto ćwiczyć te umiejętności w kontrolowanych warunkach, zanim wyruszymy na długą wyprawę, np w pobliskim lesie, podczas kilkugodzinnego wyjścia.

Bushcraft w Pomorskiem, to przygoda dla każdego! Fot. Pexel
- Praktyka w terenie: Najlepszym sposobem nauki jest praktyka. Warto wybrać się na krótki biwak do lasu, zabierając ze sobą jedynie podstawowe narzędzia. Pozwoli to na naukę w rzeczywistych warunkach, w których będziesz mógł testować swoje umiejętności (zacznij od wyjść kilkugodzinnych, całodniowych a dopiero po nich planuj pierwsze noclegi)
- Bezpieczeństwo: Bushcraft to aktywność, która wymaga odpowiedzialności. Zawsze dbaj o bezpieczeństwo swoje i innych, nie ryzykuj w nieznanych miejscach, miej plan awaryjny i zawsze informuj kogoś o swoich planach. Zaczynając przygodę z bushcraftem, warto pamiętać, że nie chodzi tylko o przetrwanie, ale również o poszanowanie dla przyrody i odpowiedzialne zachowanie w lesie, w którym jesteś gościem!
"Zanocuj w Lesie" – program dla miłośników Bushcraftu i nie tylko
Lasy Państwowe w Polsce realizują program „Zanocuj w Lesie”, który daje możliwość nocowania w wyznaczonych miejscach w lasach, w zgodzie z przepisami prawa. Program ten to doskonała okazja dla tych, którzy chcą poczuć magię noclegu na łonie natury, bez ryzyka łamania przepisów.

Zanocuj w lesie, zbiór porad i podpowiedzi nad początkujących leśnych wędrowców, mat. Lasy Państwowe
W ramach programu, turyści mogą korzystać z wyznaczonych miejsc do biwakowania, które znajdują się w najpiękniejszych rejonach leśnych w Polsce, w tym także w województwie pomorskim.
Program ten daje początkującym poczucie bezpieczeństwa, umożliwiając jednocześnie kontakt z dziką naturą w sposób odpowiedzialny. Wszystkie szczegóły, porady i zasady dotyczące nocowania w lesie znajdziesz na stronie Zanocuj w Lesie.
„Czas w las” czyli internetowy przewodnik dla leśnych turystów
„Czas w las” to internetowy przewodnik przygotowany przez Lasy Państwowe, który pomaga zaplanować wypoczynek w polskich lasach – bez względu na porę roku czy poziom doświadczenia.
Przewodnik ma formę interaktywnej mapy z oznaczonymi szlakami pieszymi, rowerowymi, konnymi, a także z miejscami do biwakowania, wieżami widokowymi, wiatami, parkingami itp.
Każda trasa posiada krótki opis, mapę oraz fotografie, co ułatwia wybór miejsca dopasowanego do własnych preferencji. Dodatkowo znajdziemy tutaj informacje o bezpieczeństwie i porady dotyczące przygotowania do leśnych eskapad.
Komu przyda się ten przewodnik:
- rodzinom z dziećmi (wiele tras jest łatwych i dostępnych dla wózków)
- turystom rowerowym i biegaczom przełajowym
- biwakowiczom i miłośnikom bushcraftu
- nauczycielom i edukatorom przyrodniczym
To świetne źródło wiedzy dla każdego, kto chce spędzić więcej czasu na świeżym powietrzu i odkrywać nieoczywiste zakątki polskich lasów – legalnie, bezpiecznie i w zgodzie z naturą.
Aktywnie w pomorskich lasach!

Fot. P. Książek/Pomorskie.Travel
Pomorskie to województwo pełne naturalnych terenów, które stanowią doskonałe miejsca do uprawiania nie tylko bushcraftu ale szeroko pojętej turystyki leśnej w ogóle. Począwszy od krótkich spacerów, przez całodzienne wędrówki aż po kilkudniowe wyprawy na szlakach, znajdziesz tutaj wszystko czego potrzeba aby naładować swoje akumulatory „zielona energią”.
Jeśli potrzebujecie inspiracji koniecznie zajrzyjcie do naszego działu Aktywnie w Lesie!
Leśne ciekawostki, czyli dlaczego las to zdrowie?
Jeśli nie jesteś jeszcze pewny, czy bliski kontakt z naturą jest tym czego potrzebujesz, sprawdź koniecznie tę listę! Oto zalety jakie niesie ze sobą wypoczynek w lesie:
1. Regeneracja psychiczna
Kontakt z naturą pomaga obniżyć poziom stresu, lęku i napięcia. Dźwięki lasu, śpiew ptaków i zapach drzew działają kojąco na układ nerwowy i wspierają emocjonalne wyciszenie.
2. Poprawa zdrowia fizycznego
Spacerowanie po leśnych ścieżkach poprawia krążenie, wspiera odporność, redukuje ciśnienie krwi i pomaga utrzymać dobrą kondycję. Nawet krótka wędrówka to doskonałe ćwiczenie aerobowe.
3. Wzmacnianie odporności
Badania pokazują, że przebywanie wśród drzew zwiększa liczbę komórek NK (natural killer) odpowiedzialnych za zwalczanie wirusów i komórek nowotworowych. To zasługa tzw. fitoncydów – olejków eterycznych wydzielanych przez drzewa.
4. Głębszy sen i lepsza koncentracja
Spędzanie czasu na świeżym powietrzu, z dala od ekranów, wpływa korzystnie na rytm dobowy i jakość snu. Leśne spacery poprawiają też zdolność skupienia, szczególnie u dzieci i osób pracujących umysłowo.
5. Budowanie więzi z bliskimi
Leśne wyprawy sprzyjają wspólnemu spędzaniu czasu – bez pośpiechu, telefonów i miejskiego zgiełku. To idealny moment na rozmowę, śmiech i tworzenie wspólnych wspomnień.
6. Rozwój świadomości ekologicznej
Przebywanie w lesie uczy szacunku do przyrody, pomaga dostrzec jej cykle i piękno. Dla dzieci to także naturalna lekcja biologii i empatii wobec zwierząt i roślin.
7. Dostępność i niski koszt
Większość polskich lasów jest ogólnodostępna i bezpłatna. Wystarczy wygodne obuwie i termos z herbatą – nie trzeba specjalnego sprzętu ani długich przygotowań.
8. Możliwość aktywnego wypoczynku
W lasach można spacerować, biegać, jeździć na rowerze, uprawiać nordic walking, wspinaczkę, obserwację ptaków czy bushcraft. Każdy znajdzie coś dla siebie – od spokojnej medytacji po dynamiczną przygodę.