Fakty z życia

Daniel Gabriel Fahrenheit urodził się w Gdańsku 14 maja 1686 roku. Jego ojciec Daniel Fahrenheit był szanowanym kupcem i armatorem, miał też udziały w kilku statkach. Matka Konkordia z Schumanów, pochodziła ze znanej rodziny gdańskiej.

Chrzest przyjął w Kościele Mariackim, kończy Szkołę Mariacką i ma kontynuować naukę do której miał „szczególny zapał” w Gimnazjum Akademickim. Jednak śmierć rodziców, gdy ma zaledwie 15 lat, zmienia jego plany. Jego prawni opiekunowie wysyłają go na kurs księgowości, a następnie na praktykę kupiecką do Amsterdamu. Młody Daniel Gabriel zamiast pasji kupieckiej rozwija naukową. Zaciąga pożyczkę na poczet spadku, który otrzyma w wieku 18 lat i kupuje materiały do budowy przyrządów i przeprowadza eksperymenty fizyczne.

Około 1706 lub 1707 roku w Amsterdamie buduje pierwsze termometry alkoholowe o powtarzalnych wskazaniach, w których używa jeszcze skali florenckiej.

Kiedy osiąga pełnoletność odbiera swój spadek po rodzicach. Próbuje jeszcze swoich sił w zawodzie kupca w Królewcu i Mittawie. Jednak przekazuje sprawy handlowe bratu, a sam może zająć się nauką, kontaktami z uczonymi, eksperymentami i badaniami.

W 1713 roku buduje w Berlinie pierwsze termometry rtęciowe i mierzy rozszerzalność cieplną rtęci, która umożliwi mu mierzenie temperatury wrzenia wody.

Rok później opuszcza Gdańsk przenosi się najpierw do Berlina, później do Amsterdamu.

Niektóre osiągnięcia i wynalazki

• 1715 rok konstruuje chronometr rtęciowy, udoskonala podwójny barometr Huygensa, podejmuje próbę skonstruowania perpetrum mobile.
• 1716 rok udoskonala w Dreźnie teleskop zwierciadlany Newtona i buduje heliostat (przyrząd zwierciadlany do utrzymywania obrazu Słońca w stałym położeniu).
• 1717/1718 poprawia swoja skalę, wykorzystując do cechowania termometrów punkt wrzenia wody, opracowuje nowy typ areometru do pomiaru gęstości zarówno cieczy, jak i ciał stałych.
• 1718 – 1729 prowadzi płatne wykłady z chemii i fizyki dla amatorów
• 1721 opisuje zjawisko przechłodzenie wody
• 1723 Na posiedzeniu Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie prezentuje podwójny termometr rtęciowy i spirytusowy ze wspólną skalą, odkrycie zależności temperatury wrzenia od ciśnienia atmosferycznego
• 1724 Osiągnięcie za pomocą mieszaniny oziębiającej, metodą kaskadową rekordowej temperatury –40°F (= –40°C). Wniosek o istnieniu punktu eutektycznego mieszaniny;
• 1733 prezentuje model oka ludzkiego gościom z Gdańska oraz termometry lekarskie,
• w Amsterdamie wytwarza termometry lekarskie i sprzedaje je za 2 guldeny
•  1736 otrzymuje w Hadze patent na pompę odśrodkową, która ma służyć do czyszczenia kanałów i osuszania polderów.

Mając  50 lat, po krótkiej chorobie umiera 16 września 1736 roku. Pochowano go w krypcie kościoła klasztornego św. Wincentego w Hadze, gdzie jego szczątki spoczywały do 1857 r. Obecnie nie znane jest miejsce wiecznego spoczynku fizyka.

Skala Fahranheita

• punkt wrzenia wody to 212 stopni Fahranfeita (F), które równa się 100 st. Celsjusza (C);
• punkt zamarzania wody 32 ’F, równe 0 st.C;
• punkt eutektyczny mieszaniny lodu i soli 0’ F, które równe są – 18 st. C

Wzór konwersji temperatury

Stopnie Fahrenheita na stopnie Celsjusza (°F – 32) x 5/9 =°C

Stopnie Celsjusza na stopnie Fahrenheita (°C x 9/5) + 32 =°F

Tekst powstał n/p A. Januszajtis „Z dziejów gdańskiej nauki” oraz A. Januszajtis „Mr. Fahrenheit, dżentelmen z Gdańska”.