Wiślana Trasa Rowerowa / EuroVelo 9 (Wiślana Trasa Rowerowa)

Wiślana Trasa Rowerowa w woj. pomorskim  znajduje się po obu stronach Wisły. Jej przebieg prowadzi korytarzem międzynarodowej trasy EuroVelo 9 a oznakowanie w terenie wykorzystuje obie nazwy szlaku. Dzisiaj trasa jest jeszcze w fazie realizacji ale spora część odcinków jest gotowa  i można dowolnie planować dłuższe lub krótsze wycieczki. Specyfika Wiślanej Trasy Rowerowej / EuroVelo 9 jest związana z unikalnym krajobrazem Delty Wisły i jej zróżnicowanym dziedzictwem kulturowym. Pokonując kolejne kilometry trasy trafimy na okazałe domy podcieniowe, gotyckie kościółki z drewnianymi wieżami ukryte gdzieś w malowniczych żuławskich wsiach czy też średniowieczne zamki, które dumnie prezentują swe wdzięki widoczne z odległości wielu kilometrów na tle delty Wisły i Doliny Dolnej Wisły.

Trasę wycieczki liczącą prawie 300 km trzeba podzielić na etapy. Jest to związane nie tylko z racji długości szlaku ale też z możliwością zwiedzania licznych atrakcji.  Planując wycieczki warto skorzystać z aktywnej mapy, która wskaże odcinki gotowe jak i te dopiero planowane do wykonania (zobacz).  Ponadto polecamy śledzić profil FB Pomorskie Trasy Rowerowe, gdzie znajdziemy aktualności z trasy EuroVelo 9.

Wszelkie informacje o utrudnieniach uzyskać można w Departamencie Turystyki UMWP: tel. 58/3268360, 502-757-389, e-mail: rowery@pomorskie.eu

Oznakowanie trasy głównej i jej odcinków łącznikowych

Etapy dzienne wyprawy Wiślaną Trasą Rowerową / EuroVelo 9  można właściwie podzielić według położenia geograficznego poszczególnych subregionów. Czyli wyruszając z Gdańska w kierunku południowym na początek jedziemy przez Żuławy Gdańskie, następnie mijamy Kociewie a na końcu już po przecięciu Wisły odwiedzamy Powiśle. Powrót na północ do Gdańska ponownie przez Kociewie i dalej Żuławy, tym razem Malborskie aż do Mierzei Wiślanej.

Etap I Gdańsk – Tczew

Pierwszy dzień wyprawy Wiślaną Trasą Rowerową / EuroVelo 9 należy uznać raczej za „rozgrzewkę”. Jedziemy bowiem płaskimi terenami Żuław. Nie ma tutaj ostrych podjazdów ani niebezpiecznych zjazdów. Powie ktoś, że nudy. Nic z tych rzeczy! Żuławy to jedno z najbardziej tajemniczych i fascynujących  regionów w naszym kraju. Stworzone przed wiekami ręką człowieka poprzez budowę systemu rowów odwadniających, kanałów i innych urządzeń hydrotechnicznych. Dodatkowo specyficzne budownictwo w postaci domów podcieniowych, drewnianych zagród, niewielkich kościółków z drewnianymi wieżami czy nielicznych już wiatraków nadaje Żuławom osobliwego klimatu. Ten pierwszy odcinek prowadzi w dużej części koroną wału wiślanego.

Praktycznie od Wyspy Sobieszewskiej będącej dzielnicą Gdańska do samego Tczewa korzystamy z wału przeciwpowodziowego jadąc w dużej części po wygodnej asfaltowej drodze rowerowej i podziwiając niepowtarzalny krajobraz delty Wisły. Na samej Wyspie Sobieszewskiej warto udać się do rezerwatu Mewia Łacha u ujścia Przekopu Wisły do Bałtyku czy też odwiedzić punkt widokowy na zbiorniku wodnym Kazimierz. Dla urozmaicenia podróży można zboczyć ze szlaku i przejechać nieco w głąb Żuław aby zasmakować walorów tej krainy.

Dobrym pomysłem jest pętla w gminie Cedry Wielkie, która prowadzi od mariny w Błotniku przez Cedry Wielkie do wsi Leszkowy lub też zjazd z wału w kierunku wsi Steblewo, gdzie koniecznie trzeba zobaczyć okazałe ruiny gotyckiego kościoła. W obu przypadkach łatwo z powrotem wrócić na wał. Z daleka widać już charakterystyczne sylwetki zabytkowych mostów na Wiśle. Ten widok będzie nam towarzyszył jeszcze przez kilka kilometrów. W Tczewie kończymy I etap naszej wyprawy, dlatego też resztę dnia warto przeznaczyć na zwiedzanie miasta.

W Fabryce Sztuk poznamy historię Tczewa, w Muzeum Wisły dowiemy się jak ważną rolę na przestrzeni wieków pełniła największa polska rzeka a w Centrum Konserwacji Wraków Statków zagłębimy się w królestwo łodzi ze wszystkich stron świata. Jeszcze tylko spacer po rynku i uliczkach Starego Miasta i możemy udać się na zasłużony odpoczynek.

Etap II Tczew – Gniew

Zanim wyruszymy na drugi etap wyprawy wzdłuż Wisły przyjrzyjmy się z bliska słynnym mostom tczewskim z XIX w. Jeden z nich pierwotnie kolejowy do niedawna był drogowy a obecnie przechodzi modernizację. Jego charakterystyczne, neogotyckie wieże nadają mu niesamowitego wyglądu, przypominającego zamkowe mury obronne z basztami.  Trzeba wiedzieć, że w czasie budowy (1851-57 r.) był to najdłuższy most w Europie. Drugi most powstał tuż obok w 1891 r. i przejął ruch kolejowy swego sąsiada. Okazała kratownicowa budowla zniszczona w czasie II wojny światowej, potem odbudowana pełni swoją funkcję do dzisiaj.  Niewiele przetrwało do dzisiaj takich obiektów, dlatego też tczewski most kolejowy uznany został Międzynarodowym Zabytkiem Inżynierii Budowlanej.

Zostawiamy Tczew i udajemy się wzdłuż Wisły na południe. Wyjeżdżając z miasta i mijając kładkę na Strudze Subkowskiej mamy doskonały widok na rzekę i zarys mostów widocznych w oddali. Po drodze do Gniewu napotkamy jeszcze na sanktuarium św. Wojciecha w Gorzędzieju oraz zespół zabytkowych śluz w Rybakach. W okolicy Gniewu krajobraz zaczyna być mocno pagórkowaty, dlatego też trzeba przygotować się na uciążliwe podjazdy. Całe zmęczenie mija jednak w jednej chwili za sprawą widoków na Dolinę Wisły. Gniew kończy II etap naszej wyprawy. Teraz możemy udać się na zamek aby w murach gotyckiej warowni odpocząć, zjeść obfity posiłek oraz ewentualnie przenocować. Nie można pominąć zwiedzania potężnej krzyżackiej twierdzy, która oferuje cały pakiet atrakcji wraz z turniejami rycerskimi i inscenizacjami historycznymi.

Etap III Gniew – Kwidzyn

Na zwiedzanie samego Gniewu nie musimy przeznaczać całego dnia więc zrewitalizowany rynek i malownicze, staromiejskie uliczki można możemy zobaczyć przed samym wyjazdem w dalszą trasę. Inaczej jest z zamkiem, który sam w sobie doskonale nadaje się nawet na kilkudniowy pobyt. Zamek Gniew funkcjonuje bowiem również jako hotel spa & wellness.

Aby dojechać do położnego na drugim brzegu Wisły Kwidzyna wykorzystujemy okazały most wybudowany w 2013 r. i mijamy miejscowość Korzeniewo, w której niegdyś znajdował się duży port rzeczny. Do dzisiaj zachowały się budynki dawnego bosmanatu, urzędu rzecznego, gospody oraz przyczółki starego wiaduktu. Sam dojazd od mostu do Korzeniewa odbywa się po drodze powiatowej o niskim natężeniu ruchu.

W Kwidzynie właściwie możemy zostać już do końca dnia, gdyż pewnie tyle zajmie nam zwiedzanie zamku dawnej kapituły pomezańskiej. Charakterystyczna sylwetka średniowiecznej warowni widoczna jest z odległości wielu kilometrów. Szczególne wrażenie robi tzw. gdanisko, czyli dawna latryna, której wieża wznosi się na wysokość ponad 34 m, połączona jest z zachodnim skrzydłem zamku gankiem o długości ponad 55 m, wspartym na pięciu przęsłach o wysokości filarów od 8,5 do 13 m. Imponujące rozmiary sprawiają, że jest to prawdopodobnie największy średniowieczny wychodek na świecie.

Warto jeszcze wspomnieć o odcinku asfaltowej trasy rowerowej biegnącej po nieczynnym torowisku, który jest szczególnie atrakcyjny ze względu na walory krajobrazowe. Mało jest takich miejsc, z których widok na Dolinę Kwidzyńską jest tak okazały. Taki rozległe panoramy to wizytówka Wiślanej Trasy Rowerowej / EuroVelo 9.

Etap III ( wariant) Gniew – Nowe – Grudziądz

Jest to odcinek wariantowy dla tych, którzy chcą kontynuować podróż zachodnią stroną Wisły i udać się dalej na południe do sąsiedniego województwa. Ostatnim atrakcyjnym akcentem w województwie pomorskim jest wieża widokowa w rezerwacie Wiosło Małe. Widok na Dolinę Wisły zapiera dech w piersiach, dlatego też warto nieco zboczyć z trasy aby doświadczyć niezapomnianych wrażeń.  Już po stronie województwa kujawsko – pomorskiego, około 5 km od granicy regionów, na wysokiej skarpie położone jest Nowe.

Oprócz pięknych i rozległych panoram na Wisłę miasto posiada ciekawe zabytki: gotyckie kościoły czy zachowany fragment dawnego zamku krzyżackiego. Wisłę przekraczamy pokonując most w ciągu drogi krajowej nr 16 i docieramy do Grudziądza. Zwiedzanie miasta zajmie nam 1 dzień. Grudziądz jest miastem bogatym w zabytki zarówno o charakterze sakralnym (liczne kościoły), militarnym (średniowieczne mury obronne, Twierdza Grudziądz) jak i przemysłowym (okazałe spichlerze nad Wisłą).

Etap IV ( wariant) Grudziądz – Kwidzyn

Jest do kontynuacja wariantowego odcinka, dla tych którzy z Gniewu jechali do województwa kujawsko-pomorskiego i przekroczyli Wisłę na wysokości Grudziądza. Odcinek początkowo prowadzi na zasadach ogólnych drogą powiatową o bardzo  niskim natężeniu ruchu a od miejscowości Grabowo do Kwidzyna przebiega już wydzieloną drogą rowerową. Warto zatrzymać się w Nebrowie Wielkim i udać się na wał przeciwpowodziowy aby zobaczyć wspaniałą panoramę Doliny Wisły z piętrzącymi się na drugim brzegu zabudowaniami Nowego. Ponadto we wsi, nad jeziorkiem znajduje się miejsce odpoczynku dla rowerzystów.

Etap IV Kwidzyn – Miłoradz

Kolejny etap prowadzi drogami rowerowymi o bardziej komunikacyjnym charakterze, łącząc poszczególne miejscowości powiatu kwidzyńskiego. Dzięki temu Wiślana Trasa Rowerowa / EuroVelo 9 służy również mieszkańcom, którzy chętnie korzystają ze szlaku w codziennych potrzebach transportowych. W Białej Górze położonej ok. 25 km od Kwidzyna czeka na nas prawdziwa architektoniczna perła. W widłach Wisły, Nogatu i Liwy znajduje się unikalny zespół zabytkowych budowli hydrotechnicznych, z których najstarsza pochodzi z poł. XIX w. Charakterystyczna sylwetka śluzy przypomina średniowieczne baszty, dlatego też często nazywana jest wodnym zamkiem.

W obrębie kompleksu funkcjonuje też przystań żeglarska Pętli Żuławskiej oraz miejsce postojowe dla rowerzystów z pięknym widokiem na rozwidlenie Wisły i Nogatu. W dalszej części drogi przejedziemy przez rezerwat Las Mątawski, który jest jednym z nielicznych obszarów leśnych delty Wisły i jednym z najbardziej cennych przyrodniczo. Przez rezerwat przejeżdżamy drogą powiatową o niskim natężeniu ruchu. Możemy także wjechać na wał przeciwpowodziowy, objechać go od strony Wisły i następnie wrócić na trasę we wsi Kłosowo.  Z daleka widoczna już jest iglica gotyckiego kościoła w Mątowach Wielkich. Wieś jest miejscem narodzin Błogosławionej Doroty z Mątów a tutejszy kościół stanowi dziś jej sanktuarium.  Jesteśmy teraz na terenie gminy Miłoradz, gdzie możemy zatrzymać się na nocleg. Należy jednak pamiętać aby przed wyprawą zadbać o rezerwację, gdyż baza noclegowa jest tu raczej skromna.

Wolne miejsca na pewno znajdą się w domu pielgrzyma przy Sanktuarium. Warto jednak wziąć pod uwagę przejazd przez Miłoradz, Pogorzałą Wieś (nad Nogatem atrakcyjne miejsce rekreacyjne i odpoczynku dla rowerzystów) i Grobelno do Malborka, który jest oddalony o ok. 19 km od Mątów Wielkich. Tam bez problemu znajdziemy nocleg i dobrą restaurację.  Malbork jest też dobrą bazą wypadową na rowerowe wycieczki po Żuławach, np. w kierunku Nowego Stawu czy Nowego Dworu Gdańskiego. Oczywiście największą atrakcją miasta jest słynna, monumentalna krzyżacka warownia, dlatego też będąc w okolicy trzeba tu koniecznie przyjechać.

Etap V Miłoradz – Mikoszewo

Ostatnia prosta i jesteśmy nad morzem. Ale zanim doświadczymy orzeźwiającej kąpieli w Bałtyku, mamy jeszcze wiele miejsc do zobaczenia i wiele może nas zadziwić. Dla tych rowerzystów, którzy nocowali w okolicy Miłoradza dalsza marszruta wiedzie na północ. Pierwszą wsią, w której należy się zatrzymać są Bystrze.

Najpierw mijamy tradycyjny żuławski dom podcieniowy a następnie nieco w głębi niewielkiej kępy drzew  odnajdziemy tajemniczą ceglaną kapliczkę.  Ta niewielka, gotycka budowla to ossuarium, czyli kaplica grobowa, w której składowano szczątki zmarłych. Ossuarium w Bystrzu datowane jest na XIV w. i jest unikatem w skali kraju.  Niestety zabytek jest zaniedbany (podobnie jak wspomniany dom podcieniowy) a cenne średniowieczne polichromie zdobiące ściany wnętrza są już dzisiaj praktycznie niewidoczne.

Kolejnym krajoznawczym przystankiem są Kończewice, położone na północ od skrzyżowania naszej trasy z drogą krajową 22. Widoczna z daleka drewniana wieża zdradza, że we wsi możemy zwiedzić interesującą świątynię. Gotycki kościół pochodzi z XIV w. i jest jednym z najciekawszych przykładów budownictwa sakralnego tej części Żuław. Zwraca uwagę ozdobna elewacja południowa oraz wysoka i strzelista drewniana wieża  nadająca budowli lekkości. 5 km dalej na południe w Lisewie Malborskim spotykamy kolejną gotycką świątynię. Drewniana wieża jest tu niska i przysadzista przez co budowli brakuje zgrabności sąsiadki z Kończewic. Ciekawostką jest wkomponowane w ścianę zewnętrzną otwarte ossuarium.

To drugi tego rodzaju obiekt na Żuławach. Z Lisewa kierujemy się cały czas na północ lokalną drogą o niskim natężeniu ruchu. Krajobraz jest tutaj płaski i rolniczy, brakuje trochę różnorodności, która towarzyszyła nam w scenerii Kociewia czy Powiśla. Na szczęście w poszczególnych wsiach zawsze znajdziemy jakiś ciekawy zabytek lub rowerowe miejsce postojowe (Dąbrowa, Lichnowy, Nowa Cerkiew, Ostaszewo). Kilka budowli po drodze zasługuje na szczególną uwagę, na pewno tradycyjne, żuławskie domy podcieniowe w Nowej Cerkwi, Pordenowie, Gniazdowie i Nowej Kościelnicy ale też ruina gotyckiego kościoła w Ostaszewie.

Warto zjechać nieco z trasy i udać się do Palczewa. Tutaj odnajdziemy jeden z nielicznych zachowanych na Żuławach wiatraków oraz urokliwy drewniany kościółek. Drogę ekspresową S7 przecinamy w okolicy miejscowości Dworek i cały czas podążamy na północ. We wsi Stróża możemy pojechać drogą powiatową, należy jednak zachować szczególną ostrożność, gdyż ruch w sezonie letnim jest tu bardzo duży a droga rowerowa jest tu dopiero planowana do realizacji.

Alternatywą jest przejazd wałem przeciwpowodziowym lub jego podnóżem. Jest to o tyle ciekawszy wariant, że będziemy mieć możliwość przejazdu przez  zabytkową śluzę Gdańska Głowa z końca XIX w.  To miejsce, w którym następuje rozwidlenie Wisły na dwa ramiona: Martwą Wisłę i Szkarpawę. Niegdyś była tu potężna twierdza, ale nie pozostał po niej już nawet ślad. Dzisiaj jest to ważny węzeł hydrotechniczny i ciekawa atrakcja turystyczna. Nieco dalej na północ położona jest Drewnica, w której zachował się XVIII-wieczny wiatrak.

Ostatni odcinek od Drewnicy do Mikoszewa (ok.5 km) pojedziemy już niedługo piękną, asfaltową drogą rowerową. Być może asfaltowa trasa rowerowa zostanie przedłużona aż do samej drogi S7, dzięki czemu powstanie niezwykła pętla obejmująca obie strony całego ujściowego odcinka  Wisły. Nocujemy w Mikoszewie, miejscowości turystycznej położonej na Mierzei Wiślanej w sąsiedztwie ujścia Przekopu Wisły do Bałtyku.

Etap VI Mikoszewo – Gdańsk

To ostatni akcent wyprawy Wiślaną Trasą Rowerową / EuroVelo 9 i wracamy do Gdańska. Odcinek jest krótki (ok.25 km), więc możemy pozwolić sobie na dłuższe chwile odpoczynku nad morzem w Mikoszewie lub Sobieszewie albo po prostu poświęcić czas na zwiedzanie Gdańska. Na Wyspę Sobieszewską  będącą częścią Gdańska, dostajemy się promem kursującym przez Wisłę między Mikoszewem a Świbnem od końca kwietnia do końca września, zatem wyprawę najlepiej zaplanować właśnie w tym czasie. W przeciwnym razie, będąc w miejscowości Dworek przed  przecięciem drogi S7, należy przejechać starym mostem w ciągu starej drogi krajowej. Wyznaczono tam pas ruchu dla rowerów, zatem jest to całkowicie bezpieczny odcinek. Ze Świbna do centrum Gdańska jedziemy wygodną drogą rowerową. Sama Wyspa Sobieszewska kryje w sobie liczne miejsca, w których przyroda gra główną rolę. U ujścia Przekopu Wisły do Bałtyku położony jest rezerwat Mewia Łacha, będący ostoją ptactwa o randze europejskiej. Można tutaj również dostrzec foki, które stadami lubią wylegiwać się w słońcu na piaszczystych wysepkach.  Natomiast  na zachodnim krańcu wyspy znajduje się Ptasi Raj, kolejny rezerwat faunistyczny którego nazwa doskonale odzwierciedla charakter tego miejsca. Żyje tu bowiem około 200 gatunków ptaków wróblowatych i wodno-błotnych. Do obserwacji przyrody służą specjalnie wybudowane wieże widokowe usytuowane wzdłuż ścieżki dydaktycznej.

Etap VI (wariant) Mikoszewo – Krynica Morska - Piaski (EV 10)

Ten odcinek to wisienka na torcie po pokonaniu całej Wiślanej Trasy Rowerowej / EuroVelo 9. Kto ma jeszcze trochę sił w nogach, powinien przeznaczyć dodatkowo jeden lub dwa dni na przejazd trasą EuroVelo 10 przez Mierzeję Wiślaną do samej granicy z Rosją. Nie jest to co prawda przebieg EuroVelo 9 ale stanowi doskonałe uzupełnienie wyprawy, tym bardziej że w Mikoszewie ( i w Świbnie) krzyżują się dwie wspomniane międzynarodowe trasy rowerowe.

Trasa przez mierzeję wiedzie głównie przez las, odsłaniając w Krynicy i okolicy niesamowite widoki na plażę i Bałtyk. Przebiega również przez kurorty bursztynowego wybrzeża: Jantar, Stegnę, Kąty Rybackie i Sztutowo by ostatecznie w okolicy Piasków zakończyć bieg na granicy Polski i Unii Europejskiej. Niebanalną formą zwiedzania Mierzei Wiślanej i części Żuław jest przejazd Żuławską Koleją Dojazdową, która na  odcinku Mikoszewo – Jantar- Stegna – Sztutowo – Nowy Dwór Gdański wykorzystuje dawną linię wąskotorową

EuroVelo 9 już za Tobą? Zapraszamy na EuroVelo 10 / 13

Szczegółowe informacje o trasie EuroVelo 10 / 13 znajdziesz w artykule udostępnionym pod linkiem TUTAJ 

Poznaj przebieg trasy głównej EuroVelo 9 / WTR w aplikacji Komoot

Link do naszego profilu TUTAJ

UWAGA! Na części odcinków trasy głównej EuroVelo 9 / WTR i jej elementów łącznikowych R 9 trwają inwestycje lub planowana jest modernizacja w późniejszych latach, stąd też należy liczyć się z utrudnieniami. Szczegółowe informacje można uzyskać w Departamencie Turystyki UMWP pisząc na adres: rowery@pomorskie.eu lub śledząc informacje aktualizowane na mapie on-line dostępnej pod linkiem TUTAJ 

Pobierz przewodnik i mapy odcinków trasy EuroVelo 9 / Wiślana Trasa Rowerowa

Pliki PDF udostępnione do pobrania pod linkiem TUTAJ

Do pobrania