Rowerem do wolności – wycieczka rowerowa z historią w tle…

Wycieczkę warto zacząć od wejścia na kładkę nad ulica Jana z Kolna, z której obserwować możemy rozległy, industrialny krajobraz, będący zapowiedzią czekającej nas trasy. Warto wspomnieć, że jest to ta sama kładka, która uwieczniona została w finałowej scenie jednego z ważniejszych filmów polskiej kinematografii, „Człowieka z żelaza”, w reżyserii Andrzeja Wajdy.

Po lewej stronie, przy samej ulicy, zobaczysz zachowany fragment ceglanego muru dawnej hali widowiskowej i monument upamiętniający ofiary tragicznego pożaru z 1994 r. w czasie koncertu rockowego.

Rowerem wśród artystów i stoczniowców

Wjeżdżając na teren Stoczni Gdańskiej przeżyjesz niepowtarzalną podróż przez historię tego miejsca. Ta ikoniczna przestrzeń otworzy przed Tobą wrota do fascynującego świata legendarnych stoczniowych dźwigów, warsztatów i wciąż działających doków.

W trakcie wycieczki warto zwrócić uwagę na nazwy ulic, które będziesz przemierzał: Stolarzy, Narzędziowców, Elektryków – to ważne elementy dziedzictwa Stoczni Gdańskiej, które przywołują ducha minionych czasów.

Koniecznie zajrzyj do 100czni, która rozbudzi w Tobie industrialny charakter miejsca. W dawnych halach funkcjonują przestrzenie dla artystów i odbywają się koncerty, natomiast w kompleksie złożonym z kontenerów cargo znajdują się bary ze street foodem.

Jadąc ul. Narzędziowców do skrzyżowania z ul. Elektryków dotrzemy do dawnej hali magazynowej, w której działa popularny klub muzyczny B90. Jego nazwa nawiązuje do historycznego numeru tego obiektu. To jedna z najbardziej kultowych scen koncertowych w Polsce północnej!

Kolejną ulicą, którą zwiedzimy będzie ul. Narzędziowców, czyli serce XIX-wiecznej Stoczni Cesarskiej i legendarnej Stoczni Gdańskiej. Tutaj zwróć uwagę na industrialną zabudowę z XIX i XX w.: hale produkcyjne, warsztaty i magazyny. To dawne miejsca pracy ludzi, którzy tworzyli historię Sierpnia`80 i Solidarności. Przy okazji zajrzyj też do „Szatniowca” i zobacz kolekcję staroci i przedmiotów codziennego użytku z czasów PRL.

W dawnej kuźni znajdziesz prawdziwy unikat – potężną prasę kuźniczą z końca XIX w. To najstarsze zachowane urządzenie na terenie stoczni. Nieopodal stoi Żuraw M3, funkcjonujący dzisiaj jako punkt widokowy, warto wspiąć się na niego i spojrzeć na panoramę stoczni i portowej części Gdańska z wysokości ponad 30 m. Takiego widoku jeszcze nie doświadczyłeś!

Na Przystani Cesarskiej spotkasz wychodzące z wody roboty i inne osobliwe instalacje. Spokojnie, to tylko sztuka. Swoją przestrzeń do tworzenia i wystawiania prac mają tu artyści. W ceglanym budynku zwanym Mleczny Piotr są ich pracownie i galeria sztuki.

Rowerowa droga do wolności

Przed Tobą najważniejszy punkt wycieczki – Europejskie Centrum Solidarności. Okazała bryła budynku o rdzawym kolorze nawiązuje do powstających w stoczni statków i przemysłowego charakteru.

Zobaczysz tu legendarne tablice z 21 postulatami Sierpnia`80, dowiesz się, jak upadał komunizm w Polsce i Europie Wschodniej, kto był tego inicjatorem i gdzie rozegrały się najważniejsze wydarzenia, wejdziesz do słynnej Sali BHP, gdzie podpisano porozumienia sierpniowe i staniesz pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 oraz Bramą nr 2.

Stąd kierujemy się nad Motławę, gdzie na terenach dawnych warsztatów naprawczych statków powstaje nowa dzielnica. Wiesz, że stocznie istniały tu już w średniowieczu? W 1470 r. remont przeszedł tutaj gdański okręt Peter von Danzig, za sprawą którego miasto zyskało słynny tryptyk Hansa Memlinga „Sąd ostateczny”. O dawnym charakterze tego miejsca świadczy już dzisiaj tylko nazwa ulicy Stara Stocznia. Spośród nowej zabudowy, która tu powstaje wyróżnia się gmach Muzeum II Wojny Światowej.

Motława otwiera się na rowery i pieszych

Na drugą stronę rzeki dostaniesz się podnoszoną kładką. Na wyspie Ołowiance koniecznie zrób pamiątkowe zdjęcie z napisem GDAŃSK, bez trudu odnajdziesz go na skwerze przy Filharmonii. Jest też świetne miejsce na dłuższy postój z widokiem na nadmotławskie kamienice.

Przy okazji zwróć uwagę na zniszczone dawne spichlerze przy Kanale na Stępce. To pozostałości po II wojnie światowej, które wciąż czekają na odbudowę. Ta część Gdańska rozpoczyna właśnie swoje drugie życie. Budowane są nowe osiedla mieszkaniowe a wzdłuż Motławy, w kierunku jej ujścia do Martwej Wisły prowadzi atrakcyjna promenada. Wycieczka kończy się na Polskim Haku, miejscu którego nazwa funkcjonuje już od początku XVII w.

Proponowaną przejażdżkę rowerową warto połączyć z rejsem wycieczkowym po Motławie i  Martwej Wiśle. Zobacz miejsca, do których nie dojedziesz rowerem i z perspektywy rzeki przyjrzyj się pracy w porcie i stoczniach.

Ciekawe miejsca na trasie wycieczki:

• Tablica pamiątkowa i fragment muru dawnej Hali Stoczni – w tym miejscu znajdowała się hala widowiskowa, w której 24 listopada miał miejsce tragiczny pożar w czasie koncertu rockowego. Zginęło wówczas 7 osób a ponad 300 zostało poparzonych. Hala całkowicie spłonęła. Na fragmencie muru znajduje się tablica pamiątkowa oraz napis „Życie choć piękne tak kruche jest… zrozumiał ten, co otarł się o śmierć”. Jest to fragment tekstu piosenki zespołu Golden Life, który wówczas grał w hali koncert.
• Hala prefabrykacji sekcji kadłubów – hala ze słynnym napisem Stocznia Gdańska powstała na przełomie lat 30. i 40. XX w. z przeznaczeniem dla produkcji wojskowej III Rzeszy. Po II wojnie światowej była to największa i najnowocześniejsza hala Stoczni Gdańskiej.
• 100cznia – zespół dawnych hal warsztatowych i produkcyjnych (m.in. stolarnie i suszarnia drewna, wydział rurarski), w której funkcjonuje popularna wśród mieszkańców trójmiasta przestrzeń kulturalno-rozrywkowa. Wnętrza są również użytkowane przez artystów i stanowią swego rodzaju galerię sztuki.
• Dawny warsztat Lecha Wałęsy – znajduje się w hali warsztatowej elektrowózków tuż obok 100czni
• NOMUS Nowe Muzeum Sztuki – muzeum sztuki współczesnej znajdujące się w budynku dawnej zakładowej szkoły zawodowej. To także miejsce dyskusji i nauki o sztuce i jej swobodnej interpretacji.
• Elektryków – w dawnych budynkach wydziału elektrycznego znajdują się klub koncertowy B90 i przestrzeń kreatywna dla wydarzeń artystycznych. To jedno z najmodniejszych miejsc do spędzania wolnego czasu w Trójmieście.
• Narzędziowców – serce dawnej Stoczni Cesarskiej i jej główny ciąg komunikacyjny. Tu znajdują się zabytkowe budynki narzędziowni, hartowni, hali obróbki mechanicznej, kotlarni i ślusarni. W tym ostatnim obiekcie swoje miejsce pracy miała Anna Walentynowicz.
• Żuraw M3 – jedyny dźwig stoczniowy udostępniony do zwiedzania. Stanowi punkt widokowy, który znajduje się na wysokości 30 m.
• Hala kuźni – budynek pochodzi z lat 80. XIX w. i mieścił kuźnię i warsztat ślusarski. Wewnątrz można zobaczyć potężną prasę kuźniczą z końca XIX w.
• Przystań Cesarska – niewielka marina połączona ze strefą relaksu i barem bosmana z domowym jedzeniem
• Rzeźby wychodzące z morza (Rozbitkowie i Pakerzy) – kompozycja artystyczna wykonana przez rzeźbiarza Czesława Podleśnego. Znajduje się na dawnej pochylni wydziału kadłubowego. Ekspozycja przedstawia roboty wychodzące z wody i podążające w kierunku miasta. Rzeźby wykonane są ze starych elementów maszyn, części samochodowych czy instalacji elektrycznych.
• Mleczny Piotr – dawny magazyn Stoczni Cesarskiej, w którym mieszczą się pracownie artystyczne.
• Budynek Dyrekcji Stoczni – okazały neogotycki gmach z lat 70. XIX w. Od samego początku istnienia była to siedziba dyrekcji i administracji, początkowo Stoczni Cesarskiej a następnie Gdańskiej. Obecnie po rewitalizacji budynek ponownie mieści biura.
• Sala BHP – miejsce podpisania historycznych Porozumień Sierpniowych w 1980 r. oraz obrad Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Pierwotnie, w czasie funkcjonowania Stoczni Cesarskiej budynek był magazynem torped.
• Europejskie Centrum Solidarności – instytucja kultury, której misją jest zachowanie w pamięci idei i osiągnięć Solidarności oraz pokojowej rewolucji przyczyniającej się do upadku komunizmu. To miejsce otwarte na spotkania, konferencje i debaty. Istotnym elementem funkcjonowania ECS jest działalność muzealna. Znajdują się tu nowocześnie zaaranżowane wystawy prezentujące dziedzictwo Solidarności. Najcenniejszym eksponatem są oryginalne tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. W 2003 roku tablice wpisane zostały na Międzynarodową Listę UNESCO Pamięć Świata jako jeden z najważniejszych dokumentów XX w.
• Plac Solidarności – znajduje się przed gmachem Europejskiego Centrum Solidarności. W centralnej części placu dominuje wysoki na ponad 40 m Pomnik Poległych Stoczniowców. Powstał w 1980 i upamiętnia zabitych przez reżim komunistyczny stoczniowców w grudniu 1970 r. Obok placu znajduje się słynna Brama nr 2, z której Lech Wałęsa w sierpniu 1980 r. ogłaszał koniec strajku i podpisanie Porozumień Sierpniowych. To również miejsce, w którym w grudniu 1970 r. padły strzały w kierunku robotników zabijając 2 osoby i raniąc 11 innych.
• Kościół św. Jakuba – gotycka świątynia z XV w. Zabytek znajduje się na szlaku kulturowym Pomorska Droga św. Jakuba
• Muzeum II Wojny Światowej – to jedno z najnowocześniejszych muzeów w Europie i jedna z największych wystaw na świecie poświęconych II wojnie światowej. Upamiętnia ofiary i bohaterów tamtych czasów a także pokazuje historie zwykłych ludzi i ówczesną codzienność.
• Kładka zwodzona na Motławie – łączy nabrzeże przy ul. Wartkiej z wyspą Ołowianka. To doskonały punkt widokowy na Motławę i okoliczną zabudowę. W bezpośrednim sąsiedztwie liczne zabytki i atrakcyjna przestrzeń do wypoczynku.
• Polski Hak – cypel usytuowany u ujścia Motławy do Martwej Wisły. W XIX w. znajdowała się tu Stocznia Klawitterów. Obecnie nabrzeże zostało wstępnie zagospodarowane i powstała promenada spacerowa.

Wybierz się też na inne wycieczki lub szlaki w tej okolicy:
Brzegiem Zatoki Gdańskiej
Uzdrowiskowy City Break
Dookoła jeziora Dzierzgoń

Zapraszamy na nasze profile w serwisach:
Facebook
Komoot

Do pobrania