Wybudowany w 1939 roku w odległości ok. 4 km od Jastarni kompleks fortyfikacji stanowił punkt obronny Rejonu Umocnionego Hel. Od 2005 roku na terenie kompleksu znajduje się Skansen Fortyfikacji, który składa się z czterech schronów głównych – „Sokół”, „Sabała”, „Saragossa”, „Sęp” - oraz schronów lekkich.
1 września 1939 roku, w dniu ataku wojsk niemieckich na Polskę, fortyfikacje nie były jeszcze gotowe do pełnienia funkcji obronnych. Brakowało przede wszystkim kopuły z armatami przeciwpancernymi, a także lekkich schronów bojowych. Cztery ciężkie schrony, które wchodziły w skład Ośrodka Oporu miały być wyposażone w najnowocześniejsze stacjonarne armaty przeciwpancerne w kopułach i posiadać wytrzymałość wielokrotnego ataku. Każdy z obiektów posiadał opancerzony reflektor oświetleniowy, a wyposażenie bunkrów gwarantowało przetrwanie w nim załogi nawet kilkunastu dni oblężenia.
Schrony: Sokół, Sęp, Saragossa i Sabała pod względem parametrów technicznych były zbliżone do siebie, i mimo że Sęp miał najgrubsze ściany (125 – 330mm) oraz strop (160cm) to w kategorii odporności kwalifikował się do tej samej grupy co inne. Sęp ze względu na swoje położenie na plaży od strony otwartego morza, jest schronem najbardziej wysuniętym w stronę morza, pełnił on funkcję posterunku obserwacyjnego.
Zlokalizowany na wydmach Saragossa posiadał stanowiska strzelnicze tak ulokowane, że podczas wymiany ognia umożliwiały wsparcie dla sąsiadujących „Sabały” i „Sępa”. Sabała wybudowany został w celu ochrony drogi oraz linii kolejowej, to właśnie w nim znajdował się sztab dowództwa Ośrodka Oporu Jastarnia. Sokół jako jedyny zlokalizowany jest od strony Zatoki Puckiej i zabezpieczał przed atakiem od strony zatoki.
Z dniem 2 października ogłoszono kapitulację Rejonu Umocnionego Hel. W latach 1940 – 44 wojska niemieckie utrzymywały w sprawności schrony w Jastarni jako obiekty przeciwlotnicze, zaś „Sęp” pełnił funkcję posterunku obserwacyjnego. W maju 1945 roku Niemcy prężnie obsadzili wszystkie schrony
w obronie przed nacierającymi wojskami radzieckimi, ale dnia 10 maja garnizon Hel poddał się.
Pod koniec lat 70 – tych Marynarka Wojenna zrezygnowała z wykorzystania schronów jako obiektów do obrony kraju i z dniem 15 czerwca 1999 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał schrony z Ośrodka Oporu Jastarnia jako zabytek, które obecnie udostępnione są do zwiedzania.
Ciekawostka
Patronem kompleksu jest Kontradmirał Włodzimierz Steyer, który podczas kampanii wrześniowej przez 32 dni dowodził obroną Rejonu Umocnionego Hel.
Godziny otwarcia: 10.00 – 18.00.
Cennik: zmienny